Prologue...
Puerto del Cielo
 
"Damnit, Andrea!" ang galit na galit na sigaw ni Sebastian sa kausap sa telepono. "Gusto mo bang igapos ko pa ang mga paa mo para lang maiuwi ka dito!?"  nagngangalit ang mga bagang na wika niya.
 
Hindi sumagot ang nasa kabilang linya.
 
Marahas na pinaraanan ni Sebastian ng kanyang mga daliri ang malagong buhok.
 
"This is my last ultimatum Andrea," aniya sa nag-iigting na tinig.  "I am giving you three months... three months Andrea. Naiintindihan mo? At kapag hindi ka pa umuwi dito, pasensyahan tayo... dahil kung kinakailangang ikadena kita, gagawin ko, maibalik ka lang dito!"
 
At pagkasabi noon ay mariin niyang diniinan ang end button ng kanyang telepono. Halos madurog na iyon sa kamay niya sa higpit ng kanyang pagkakahawak.
 
Paikot-ikot siya sa loob ng library habang nag-iisip ng may biglang kumatok sa pintuan noon. Salubong ang kanyang mga kilay na hinirap ang kung sinumang iyon.
Nakita niyang nakatayo doon ang matandang mayordoma nila na si Manang Andeng. Pinayapa niya muna ang sarili bago ito pinatuloy.
 
"Ano ho iyon, Manang?" tanong niya rito.
 
Tila naman hindi mapakali ang matanda. Lalo pa itong kinabahan sa nakikitang itsura niya.
 
Mabagal ang mga hakbang nito ng tumuloy sa loob. "Señorito..." anito sa nag-aalangang tinig. Hindi ito makatingin ng deretso sa kanya.
 
"Say it Manang," wika niya sa naiinip na tinig at hinarap ang kanyang mga gamit sa ibabaw ng mesa. "Marami pa akong gagawin ngayon sa koprahan. Wala akong panahong mag-aksaya ng oras dito.”
 
Pinasadahan ng kanyang mga mata ang mga papeles na dadalhin. Sahuran ngayon ng kanilang mga tauhan, kaya’t alam niyang marami ang naghihintay sa kanya sa koprahan.
 
Ang Hacienda Monte Bello ay ekta-ektaryang lupain na minana ng namayapa niyang ama na si Don Federico Monte Bello mula pa sa kanunu-nunuan nito. Matatagpuan ito sa Puerto del Cielo, isang lugar sa timog na bahagi ng Luzon.
 
Kilala ang hacienda nila na nagungunang exporter ng kopra sa bansa. Bukod pa dito, may iba pa silang produkto na dinadala rin sa iba’t ibang bansa gaya ng saging, mais, tubo at kung ano-ano pa.
 
Apat silang magkakapatid at siya ang pinaka-panganay. Mula ng mamatay ang kanilang papa, naatang ng lahat sa kanyang mga balikat ang mga tungkulin dito sa hacienda.
His brother Antonio was in-charge on their businesses in Manila, while his two sisters Aurora and Andie, were roaming around the world.
 
He devoted his whole life here, kaya’t maging ang sariling buhay ay hindi na niya maasikaso. At ngayon nga ay marami siyang trabahong kailangang asikasuhin sa koprahan  at kinakailangang matutukan niya agad iyon.
 
“Eh… Señorito nawawala po si Bella,” anas ni Manang Andeng sa nag-aalalang tinig.
 
Marahas siyang napabaling dito. “Papaano hong nangyari iyon? Nasaan ho ang yaya niya?” sunod-sunod na tanong niya dito.
 
“Eh, ‘yun na nga ho Señorito… pati ho ‘yung yaya nawawala,” mahinang pa ring sabi nito.
 
“Ano ho?!” ang malakas niyang wika.
Parang kulog iyon na halos buong kabahayan nila ay nagulantang sa lakas ng pagkakasabi niyang iyon.
***
“Candelaria! Candelaria!” may pagmamadaling tawag kay Candice ng kanyang inang si Virginia kasabay ng pagkatok nito sa pinto ng silid niya.
Kasalukuyan pa siyang nasa kasarapan ng tulog, pero halos basagin na nito ang pintuan kakakatok. Kung may malapit lang silang kapitbahay, malamang na naingayan na ang mga iyon at nasigawan na sila.
Yari sa capiz ang buong kabahayan nila, sinaunang bahay iyon na minana pa ng kanyang tatay sa mga magulang nito. May dalawang kwarto iyon sa itaas at isa sa ibaba, kasama ang isang maliit na salas, kusina at palikuran. Saktong-sakto lang iyon para sa payak nilang pamumuhay.
Nang hindi sumagot si Candice ay walang kaabog-abog na binuksan ng kanyang ina ang pintuan at dere-deretso itong pumasok sa loob.
“Gumising ka ngang bata ka,” anito sabay tapik ng malakas sa kanyang balikat.
“’Nay naman eh… kaaga-aga pa. Alam niyo namang galing ako sa night shift kagabi,” reklamo niya dito.
“Gumising ka d’yan,” wika nito sa ma-awtoridad na tinig. Walang nagawa si Candice kundi ang bumangon habang ikinikisap-kisap ang mga mata. Itinakip niya ang mga kamay doon ng tamaan ng sinag ng araw na lumalagos sa nakabukas niyang bintana.
Namaywang ang inay niya. “Ano bang gusto mong gawin dito sa bahay natin, ha? Bahay-ampunan? Sino na naman ang batang iniuwi mo dito kanina?” sunod-sunod na tanong nito.
Naghikab muna siya bago sumagot, “Nakita ko ‘Nay sa labas ng isang fast food chain kanina noong pauwi ako. Hindi ko maatim iwanan kaya iniuwi ko na dito,” aniya sabay kamot sa kanyang ulo.
Para siyang isang bruha sa kanyang itsura. Gulo-gulo ang mahaba niyang buhok at kinakailangan na noong maraanan ng suklay.
Napahawak sa noo ang kanyang inay sa tindi ng inis na nadarama. “Ikaw na bata ka talaga! Basta makakita ka ng bata sa kalye, pinupulot mo. Paano kung may mga magulang ang batang iyon? Paano kung hinahanap na siya ng mga iyon ngayon?” litanya nito.
Umiling siya sabay tayo. Nawala na rin naman ang antok niya sa lakas ng boses nito. “Eh tinatanong ko naman siya ‘Nay kanina kaso hindi ho naimik eh. Mukha ring ilang araw ng hindi kumakain,” aniya sabay abot sa tuwalyang nakasabit sa may bintana.
“Candelaria naman… Hindi mo ba alam na baka ikapahamak mo iyang kapupulot mo ng mga bata?” tanong pa nito habang sinusundan siya papuntang banyo.
“’Nay, remember... good deeds ang ginagawa ko. Paano naman ako mapapahamak?” nakangiting sabi niya dito bago pumasok ng banyo. Nagpatulo kaagad siya ng tubig na ipampapaligo.
“Hay naku! Ewan ko ba sa ‘yong bata ka! Kundi ko pa nga dalhin sa DSWD ‘yung iba baka nagmistula na talagang bahay-ampunan itong bahay natin.” Patuloy pa ring talak nito sa kanya.
Hinarap niya ito. “Kasalanan n’yo ‘yon ni tatay. Bakit ba kasi hindi ninyo ako binigyan kahit isang kapatid man lang? Di sana may kasama ako ngayon at hindi nahihilig mag-uwi ng mga batang kalye dito sa atin,” aniya sabay sara ng pintuan at deretsong naghubad ng pangtulog.
Alam niyang hindi siya titigilan ng inay niya sa kakasermon nito, kaya minabuti na niyang maligo para matigil na ito.
Siya si Candelaria Manatili o Candice for short. She was twenty-six years old at kasalukuyang nagtatrabaho bilang isang nurse sa Virgin Mary Hospital. Ang kanyang mga magulang ay parehong guro sa iisang paaralan sa San Lucas, isang bayan sa Quezon. Nagtuturo pa rin hanggang ngayon ang inay niya, samantalang matagal ng patay ang tatay niya dahil sa sakit sa atay. At dahil bakasyon, madalas lang na nasa bahay ang kanyang ina.
Nag-iisa siyang anak kaya siguro malapit sa puso niya sa mga batang kalye. Kinukupkop niya ang mga ito ng ilang araw, pinakakain at dinadamitan ng maayos.
Noong una, ayos lang naman iyon sa inay niya. Pero noong napapadalas na ang ginagawa niya, sinasaway na siya nito. Lagi nitong ipinapaalala sa kanya na baka ikapahamak niya iyon. Pero tinatawanan niya lang lahat ng iyon. Ang katwiran niya, walang masama sa ginagawa niya, kaya’t hindi na rin siya pinigilan pa nito.
At kagaya ng normal na araw sa buhay niya, habang kumakain siya kanina sa loob ng isang fast food, nakita niya ang isang batang babae. Nakatingin ito sa kanya habang kumakain. Nginitian niya ito at inaya sa loob. Mukha namang gutom na gutom ang bata at nakadalawang order siya ng spaghetti para dito.
Tinanong niya ito kung nasaan ang mga magulang nito, pero nakatitig lang ito sa kanya at hindi umiimik. Pinagmasdan niya itong maigi. At base sa karanasan niya bilang isang nurse, pumasok sa isip niya na baka may trauma ito o di kaya ay talagang may kapansanan lang.
Kaya naman isinama niya ito sa kanila, pinaliguan at binihasan. At nagulat pa siya sa itsura nito, makinis at maganda ang bata! Ang alon-alon nitong buhok ay mahaba at may pagka-brown ang kulay, ganoon din ang bilugang mga mata nito. Matangos din ang ilong nito. Para itong isang Spanish princess kung titingnan.
Habang ganoon ang naglalaro sa kanyang isip, nakapagpasya siyang i-report ito sa pulis nang araw ding iyon, dahil baka nga may naghahanap na dito gaya ng sinabi ng inay niya.
“Bilisan mo d’yan Candelaria. Hindi pa tayo tapos mag-usap.” Malakas na wika ng inay niya na hindi pa rin pala umaalis sa labas ng banyo.
Napailing na lang siya sa kanyang sarili. Hindi pa pala ito tapos sa panenermon sa kanya. Nagmamadali siyang nagbuhos at ng makatapos ay nagtapis na ng tuwalya sa katawan.
Wala na paglabas niya ng banyo ang ina. Dali-dali siyang nagtungo sa kanyang silid at nagbihis. Nagtutuyo na siya ng buhok ng pumasok sa loob ang batang babae na isinama niya pauwi.
Nginitian niya ito. “Kumain ka na ba?” masuyong tanong niya dito.
Iba ang pakiramdam niya kapag nasisilayan ang bata, parang kaygaan-gaan ng loob niya dito at hindi niya iyon maintindihan.
Hindi sumagot ang bata. Kaya minabuti niyang gumamit ng sign language, nagbabaka-sakaling sasagot ito kapag ganoon ang ginawa niya. Ngunit, nananatili lang itong nakatitig sa kanya.
Napabuntong-hininga na lang siya. Nakaramdam siya ng awa para sa batang kaharap. Hindi maalis sa isipan niya na baka may masamang nangyari dito at na-trauma ito ng dahil doon.
Marahan niyang hinaplos ang ulo nito. “Kung ano man ang nangyari sa ‘yo noon… sisiguraduhin ko sa ‘yo na malilimutan mo iyon habang naririto ka sa akin,” kausap niya dito.
Hindi niya mapigilan ang sarili na yakapin ito. There was a strong feeling inside of her that urging her to do that. At sa aktong iyon napasukan sila ng inay niya.
“Cande—” Natigilan ang inay niya sa nadatnang tagpo doon.
Matagal sila nitong pinagmasdan bago nagsalita, “Nakahanda na ang hapag-kainan. Sabayan n’yo na akong dalawa.”
Isang tango ang isinagot niya dito bago sila nito iniwan doon.
Binitiwan niya ang bata at hinarap ito. “Dahil hindi ko pa alam ang pangalan mo, bibigyan muna kita pansamantala,” nakangiting sabi niya dito at nag-isip. “How about Daisy? That’s suits you well… What do you think?” she asked, kahit pa alam naman niyang hindi rin ito sasagot.
But to her surprised, the child smiled! At napatulala siya sa naging itsura nito. She was very beautiful! Walang panama ang itsura niya dito. At ng titigan niya itong maigi, nagniningning ang mga mata nito at nakakahawa ang mga ngiting iyon nito.
“So you understand that,” aniya habang nakatitig dito. “Okay… From now on, I’ll call you Daisy.”
Tumayo siya at kinapitan ito sa kamay. “Let’s eat,” yaya niya dito.
**
“’Nay sasaglit po kami sa presinto. Baka sakaling may naghahanap na kay Daisy, maigi na ‘yung sigurado,” paalam niya sa kanyang inay.
Tumango naman si Virginia. “Maigi pa nga anak ng mapanatag din ang loob ko. Nakita kong mukhang galing sa maayos na pamilya ang batang ito at kita mo naman sa kanyang itsura,” komento nito.
“Opo nga ‘Nay. Napansin ko rin iyon,” aniya at nilingon si Daisy na may hawak na teddy bear. Sa kanya iyon, ibinigay niya iyon dito kanina. “Kaso ‘Nay, mukhang na-trauma ang bata.”
“Ganoon ba? Kung ‘yon ang nararamdaman mo, mas maigi ngang ipagbigay alam mo iyan sa pulisya at baka kailangan din talaga niyan ng tulong,” anito habang matamang pinagmamasdan si Daisy. Nakikita niya sa mga mata ng ina ang pag-aalala doon. Maging ito pala ay nakadarama din ng ganoon para sa bata.
Nilapitan niya ang bata at inayos ang suot nito. “Sige ‘Nay, tutuloy na po kami.” Humalik muna siya pisngi nito bago tuluyang lumabas ng bahay nila.
Habang nasa byahe ay samu’t saring isipin ang nagsasalimbayan sa isipan niya tungkol sa maaaring pinagdaanan ng bata. Hindi niya kasi makuhang isipin na sa napakamurang edad nito ay matinding pagsubok na agad ang naranasan nito. At kung ano man ang mga iyon, malalaman niya rin oras na makilala niya ang mga magulang nito.
Pagkatapos nilang mag-report sa mga pulis, dumeretso sila sa isang mall. Ipinamili niya ang bata ng ilang mga gamit na kakailanganin nito. Hindi man nagsasalita si Daisy pero ngumingiti naman ito kapag tinatanong niya. Iyon na ang paraan ng pakikipag-usap niya dito.
Hindi rin sila nagtagal doon. May pasok pa siya mamayang alas-sais ng hapon at kinakailangan pa niyang magpahinga.
Pagdating sa kanila ay itinabi niya ito sa pagtulog. Ramdam niyang napagod din ito sa paglabas nila kanina. Nagsumiksik ito sa kanya na ikinatuwa naman niya. Masuyo niya itong niyakap at halikan sa noo, bago sila sabay na nakatulog.
**
“I hope you have good news,” Sebastian said. Seryosong tinitigan niya ang kaharap. Nasa Casa Monte Bello siya ng mga sandaling iyon at naghihintay ng update tungkol kay Bella.
“I’m sorry, Pare… but it’s still the same.”
“God damnit! What kind of detective are you?!” bulyaw niya kay Bernard sabay hampas ng dalawang kamay sa ibabaw ng mesa. Halos magtumbahan ang mga nakalagay doon. At kung iba ang kaharap niya ngayon, malamang inatake na iyon sa puso.
Nag-aapoy ang mga matang tinitigan niya ito. “I thought your agency was the best in the country. Bakit hanggang ngayon wala pa rin kayong lead?” nanggigil na tanong niya dito. Balisang tumayo siya at nagpauli-uli sa loob ng library habang nakapamewang.
Si Bernard del Castillo ay kaibigan at kababata niya. Taga rito din ito sa Puerto del Cielo. Dati itong sundalo at ngayon ay may sarili ng detective agency sa Maynila.
“Your temper Kuya… Baka marinig ka ni Mama,” malumanay na saway sa kanya ni Antonio, ang pangalawa niyang kapatid. Nasa library silang tatlo at doon pinag-uusapan ang tungkol sa pagkawala ni Bella.
Nang malaman ng mama nila na si Donya Consuelo ang pagkawala ng apo nito, inatake ito sa puso. Mabuti na lang at naagapan agad ito ng mga doktor, pero binalaan na silang mag-iingat sa susunod, dahil baka hindi na nito iyon kayanin pa.
At pagkatapos ngayon, wala pa rin silang makuha ni katiting na impormasyon tungkol sa pagkawala ni Bella. Habang tumatagal ang paghahanap nila ay unti-unti na rin siyang nawawalan ng pag-asa. At ang mas ikinatatakot pa niya ay ang magiging epekto nito sa mama nila.
“Please calm down Sebastian,” narinig niyang sabi ni Bernard. “I am doing my best to trace Bella’s yaya, pero mukhang sinadya nitong ibahin ang identity nito so that we couldn’t get any lead from her.”
Huminga ng malalim si Sebastian para supilin ang tinitimping galit, pagkatapos ay blangkong tiningnan ang kaibigan. “Then search everywhere…” aniya sa mahina ngunit makapangyarihang tinig. “I don’t care kung gumastos ako ng malaki, basta ang importante ay matagpuan ninyo ang bata.”
Nakipagtitigan naman sa kanya ang kaibigan. “Hindi mo na kailangang sabihin iyan sa akin... Like I’ve said, I am doing the best that I can mahanap lamang si Bella,” anito sa kanya sa kaparehong tinig.
Alam niyang malapit na ring mapatid ang pasensya ng kanyang kaibigan dahil sa pambubulyaw niya dito. Hindi rin naman ito basta-bastang tao lang, pero hinahayaan lang nito iyon dahil kliyente siya nito.
“Why don’t you try in the nearby towns instead of looking for her in Manila? Baka dito lang sa paligid nagtatago ang yaya ni Bella,” suhestyon ni Antonio.
Napatingin silang magkaibigan kay Antonio. May punto din naman ito.
Nakita niyang nag-isip ang kaibigan bago sumagot. “Alright… I will asked my men to look around. Baka nga tama ka Antonio… baka nasa paligid lang ang kidnapper ni Bella,” anito at nilingon siya.
“Just do whatever you can. Dahil kapag may nangyaring masama sa kanya, hindi ko mapapatawad ang sarili ko,” tiim-bagang na sabi niya.
“We’ll find her Kuya… Huwag kang mag-alala.” Antonio gave him consolations.
“Sana nga, Antonio… sana nga…”
**
“Hindi ba tayo masyadong delikado dito?” ang natatakot na tanong ni Marie sa lalaking kasama. Nasa loob sila noon ng Hacienda Monte Bello at doon siya dinala nito para itago.
“Walang makakapansin sa ‘yo dito, dahil hinahayaan ni Sebastian ang kanilang mga tauhan na magkaroon ng privacy. At mabuti na rin iyong naririto tayo, nang sa ganoon ay mabantayan ko ang bawat galaw ng hayop na Monte Bello na iyon!” ang galit na sagot ng lalaki. Biglang tumalim ang mga mata nito.
Nilapitan ito ni Marie at nginitian ng malagkit. “Huwag mo na munag isipin ‘yan. Ako na muna ang isipin mo ngayon.”
At pagkasabi noon ay hinalikan nito ang lalaking kausap.