(ANASHA CHAINE POINT OF VIEW)
Mabilis akong nakarating sa bahay namin. Sinara ko agad ang bakod namin at nilagyan ng lock. Dinala ko ang mga dala kong kahoy at isda at nilagay sa mesa ang basket. Ang mga kahoy naman ay sa backdoor ko nilagay kasi may maliit na lutuan doon. Doon ako nagluluto kapag umuulan.
Pagkalagay ko ay lumabas ako at kinuha ang pusa na nahihirapan. Pinasok ko ito sa loob at hindi ko kinalimutan i-lock ang pinto. Nagtaka naman si mama pagkakita niya sa akin na may dalang pusa.
Galing siya sa kwarto namin na mukhang nagpapahinga siya. "Ano 'yan? Saan mo
'yan kinuha?" tanong ni mama nanaka turo sa dala kong pusa.
"Nakita ko ito malapit sa lawa, nahihirapan siyang huminga kaya kailangan ko siyang tulungan," sagot ko kay mama kaya nagulat naman siya sa sinabi ko.
"Mas mabuti pa nga na gamutin mo siya, magsasaing lang ako ng bigas," paalam niya saka umalis papunta sa lutuan sa labas.
Mabilis ko nilagay sa mesa namin ang pusa at tiningnan kong may mga sugat siya pero wala. Patuloy ko itong hinahagod dahil hindi ko alam kung ano ang nangyari sa kanya at gagamutin pa. Nakakaawa ang pusa na ito dahil wala man lang akong maitulong sa kanya. Pahina ng pahina ang kanyang hininga habang sumasara ang mata niya.
Hindi ko mapigilan na maiyak dahil sa awa. Hindi ko mapapatawad ang gumawa nito sa kanya. Sinadyang saktan ang pusang ito. Patuloy ako sa paghagod sa kanya hanggang sa napansin ko na nawawala ang mga sugat niya at kumakalma na ang paghinga niya.
Bumukas ang mata nito at tiningnan ako. "Meow," pag-iingay nito kaya napangiti ako habang nagpupunas ng luha gamit ang aking kamay.
"Mabuti naman at ligtas ka na,"
Binuhat ko ito at nilagay sa upuan namin. Kailangan ko magluto ng ulam namin. Kinuha ko ang basket kung saan nakalagay 'yong isda at dinala sa lababo namin para hugasan. Nilinis ko ito ng mabuti at kinuha ang gills nito at pinutol ang buntot nito. Pagkatapos ko linisin ay nilagay ko sa mesa since natutulog naman 'yong pusa. Nagsimula na ako gumawa ng apoy gamit ang kahoy.
Pagkatapos ko maghanda ay nilagay ko ang grilling pan sa apoy at pinainit, nalagyan ko na ito ng mantika. After 5 seconds ay nilagay ko na ang tilapia na nakuha ko at bangus. Narinig ko ang sigawan sa labas kaya lumabas para tingnan ito.
Nakita ko na may mga kausap si mama na dalawang babae. Nagtataka ako kung ano ang pinag-uusapan nila dahil ito ang unang beses na may nakipag-usap sa amin na kapitbahay. Nilapitan ko sila at narinig ko ang usapan nila.
"Delikado na rito kaya kami nag-iingat," kwento pa ng isang babae na medyo mataba at bilugan ang mata nito na kulay kayumanggi ang balat, hindi rin gaano katangos ang ilong na may dala pang paypay.
"Noong una ay ayaw namin maniwala pero dahil sa nangyayari ay naniniwala na ako," kwento rin ng isa habang may hawak din na paypay. Payat ito na may singkit na mata at namumutla ang labi nito at mukha, medyo maputi ang kutis nito.
Ano kaya ang pinag-uusapan nila? "Kailangan natin sumunod sa patakaran para mabuhay, wala naman tayong mapuntahan na ligtas na lugar," kwento pa ni mama kaya medyo lumayo ako sa kanila para marinig ang usapan nila.
"Sino ba ang nagpatupad ng batas na ito?" tanong ulit nung babae.
"Hindi ko alam ang pangalan, pero ayon sa iba ay nakakatakot daw siya," kwento rin sa kanila ni mama.
Lumapit na ako sa kanila at tiningnan si mama. Binaling ko rin ang tingin sa dalawang ginang na mukhang nagulat sa pagdating ko. "Anak mo?" tanong ng babaeng medyo mataba.
"Oo, bakit?"
Pumalakpak naman silang dalawa. "Ang ganda ng anak mo, bakit hindi mo siya ipakasal sa mga mayayaman na opisyal dito sa Randler?" tanong ng payat na babae kaya pinipigilan ko ang aking sarili na taasan siya ng kilay.
"Hindi pa siya handa dyan, saka siya na ang bahala sa sarili niya," sagot sa kanila ni mama kaya napangiti ako.
Mabuti na lang at may nanay ako na hindi ako itatakwil. Hindi niya rin ako basta-basta ipapakasal sa iba ng hindi ko nagugustuhan. "Ganun ba? Sige, aalis na kami," dismayado nilang paalam pero wala na akong pakialam.
Kaano-ano ko ba sila para madismaya sa akin? Ngumiti lang ako sa kanila at ganun din si mama na mukhang hindi nagustuhan ang sinabi nila.
Nilingon ako ni mama. "Sige, anak. Bantayan mo na 'yong niluluto mo," utos niya sa akin kaya tumango naman ako sa kanya.
"Oo naman, salamat pala mama," pasasalamat ko sa kanya.
"Responsibilidad ko 'yon, anak,"
Natawa na lang ako at pumasok sa bahay. Tulog pa rin 'yong pusa kaya hinayaan ko na. Tiningnan ko 'yong inihaw ko at binaliktad kasi luto na pala 'yong sa harapan niya. Sakto lang ang pagkakaluto nito, hindi sunog at hindi rin hilaw. Nilingon ko si mama na umuubo habang nakahawak sa kanyang ulo. "Ayos lang po ba kayo, Ma?" tanong ko sa kanya habang naka-cross arms.
"Masakit lang ulo ko at inuubo ako," sabi niya habang nakahawak sa kanyang ulo.
Pumasok ako sa loob ng kwarto namin at tiningnan ang oras. 4:30 pm pa naman ang hapon kaya hindi pa gabi. Lumapit ako sa kanya dahil may gagawin ako.
"Ma, dito lang muna kayo. Kukuha lang ako ng halamang gamot sa gubat. Saka hindi pa naman gabi diba? Kaya may oras pa ako," nakangiti kong saad sa kanya pero nag-aalala ako sa kalagayan niya.
"Anak, makinig ka sa bilin ni mama. Magpakatatag ka at magpalakas. Sana napatawad mo rin ang iyong ama, sana maging ligtas ka. Malalampasan mo rin 'yan," sabi pa niya saka ngumiti sa akin.
Ano ba itong pinagsasabi ni mama? Bigla kasi siyang nagsasalita ng ganito.
"Oo naman. Malakas ako sige, kukuha na ako ng gamot," paalam ko sa kanya at nakangiti lang siya sa akin.
"Mahal kita, anak. Mahal na mahal ka ng nanay mo," rinig ko pang sabi niya.
Napangiti na lang ako at tumakbo ng mabilis papunta sa kagubatan. Kailangan ko na makahanap ng gamot para mawala ang sakit ni mama. Patuloy ako sa pagkuha ng mga halamang gamot at nilagay sa supot na nadala ko. May naririnig pa akong mga aso na tumatahol pero hindi ko na pinansin kasi baka may dumaan sa kanilang harapan at tinaholan nila.
Patuloy ako sa paghahanap ng gamot at pumunta sa lawa para kumuha ng tubig gamit ang lalagyan. Umigib ako ng konting tubig at nilagay sa supot na dinala ko. Nagsimula ako maglakad at nakita ko ang mga tao na nagtatakbuhan. Anong meron?
Hinila ko ang braso ng isang babae na dumaan sa gilid ko. Kaedad ko lamang ito. "Anong meron? Bakit kayo tumatakbo?" tanong ko sa kanya.
Nagtaka naman siya sa akin. "Kailangan mo na tumakas, nandyan na 'yong pumapatay," sabi niya at tatakbo na sana ulit kaso hinila ko siya.
"Akala ko mga alas dose sila pumapatay," sagot ko sa kanya pero umiling siya.
"Hindi na 'yan masusunod, dahil papatayin na nila tayong lahat. Malalakas sila at wala tayong laban sa kanila. Kaya hanggang maaga pa ay umalis ka na rito," sabi niya at nagmadaling tumakbo.
Naiwan akong nakatulala habang nagsitakbuhan ang mga tao sa paligid. Biglang sumagi sa isipan ko na naiwan ko sa bahay si mama na nahihilo at inuubo. Mabilis akong tumakbo papunta sa bahay.
Malayo sa kagubatan ang bahay namin kaya natatagalan ako kahit na mabilis akong tumakbo. Marami akong nadadaanan na nasunog na bahay kaya mas lalo akong kinakabahan.
Hindi nagtagal ay natanaw ko na ang bahay namin. Nasusunog na ito at nakita ko si mama na nakabitay sa isang kahoy at sa baba niya ay 'yong pusa na ginamot ko na puno na ito ng dugo. May nakatayo sa harapan ni mama na isang nilalang pero anyong tao.
Sa tabi nito ay maraming mga nilalang. "Inuulit ko, nasaan ang anak mo na babae?" rinig kong tanong nila kay mama.
"Wala akong anak na babae," rinig kong sagot ni mama.
Napaluha ako sa sitwasyon niya na puro hiwa at may mga dugo sa bawat katawan niya. Napaangat ang tingin ni mama at diretso ang tingin sa akin. Ngumiti ito at nababasa ko pa ang bumuka sa bibig niya.
"Tumakas ka na, mahal kita," basa ko sa bumuka sa bibig niya.
Kumuha ng palakol ang lalaki at mukhang gagamitin nila ito sa kanya. Lalapitan ko sana si mama pero pinigilan niya ako. Ang huling bumuka na salita sa bibig niya ako napaluha.
"Kailangan mo mabuhay,"
Umiiyak akong tumakbo ng mabilis. Kailangan ko makaalis dito at narinig ko pa ang sigaw ni mama na kinaiyak ko ng lubos. Pangako ko, na maghihiganti ako sa kanila. Magbabayad sila sa ginawa nila kay mama at doon sa pusa.