Tahimik lamang akong naglalakad sa kahabaan ng hallway, bakante ako ng dalawang oras kaya nagpasya akong pumunta sa quadrangle upang ma-relax ang utak ko dahil sa oral recitation namin kanina. Masyadong naalog ang utak ko dahil sa mga equipment at kung ano ang gamit na iyon.
"Hey!" 
Napatigil ako sa paglalakad dahil sa boses na nagmumula sa likuran ko. 
"Oh, ikaw pala," nakangiting sambit ko rito.
Napatigil ito sa pagtakbo at naglakad na lamang dahil papalapit na ito sa akin. Suot nito ang pe uniform na halata na ang pawis nito dahil sa basang damit.
"Vacant?" tanong nitong sumabay na sa akin.
"Ahm, Oo. May pe rin pala kapag Stem student?" tanong ko kay Yohann na bahagyang napatawa.
"Oo e, Akala ko safe na," natatawang sabi nito.
"Ano palang sadya mo?" 
Natigil ito sa pagtingin sa paligid namin dahil sa tanong ko. 
"Tara, kain tayo," ngiting alok nito. 
Dalawang oras naman ang bakante ko kaya wala naman akong masyadong gagawin 
Pumayag ako sa gusto niya, magmula nang malaman ko na sa iisang school lang kami nag-aaral ay napapadalas ang pagpunta niya sa building namin. 
Hindi naman ako masyadong nakikipag-usap kung hindi ko kaklase. Hindi ko rin naman magawang kausapin sila Gerald at Mich dahil iba-iba na kami ng eskwelahan, lumipat ng bahay sila Mich habang si Gerald naman ay sa pinag-aralan ng kuya niya siya pumasok.
Hindi ko alam na magagawa kong hindi sila maka-usap ng dalawang taon. Ang bilis ng panahon, ilang buwan na lang at ga-graduate na ako sa highschool. 
"Bakit nga pala Tvl ang strand mo?" tanong nito habang tumutusok ako ng fishball.
"Practicality," diretsong sagot ko.
Kumunot ito sa akin at saka siya nagpasyang kumuha ng kaniya. 
Hindi lang naman siya ang unang tao na nag-react sa strand ko. Hindi ko alam kung anong mali, maganda naman ang strand na ito, hindi ko rin alam kung bakit dapat silang magtaka, siguro marahil malayo ito sa mga hilig at malayo sa madalas kong sabihin. 
"Masaya ka ba?" biglang tanong naman nito.
"Oo, bakit? Mahilig naman akong mag-drawing ng damit e, hindi naman ako mahihirapan dahil dress making ang kukunin ko," nakangiting sabi ko.
Malaki ang advantage ng Tvl, sabi nila pero kang makapag-trabaho agad kung under ka ng Tvl at pwedeng kumuha ng lisensya basta't galing sa Tesda. 
Good opportunity na rin iyon para sa akin. Baka makapag-trabaho ako sa ibang bansa.
"I saw your sketch pad, mahilig ka pala sa wedding gown?" 
Natigilan ako sa dapat na isusubo kong pagkain, napatingin ako rito na nakakunot na sa akin.
"I'm sorry, kailangan kong buklatin iyon para malaman kung kanino," sinserong sabi nito.
"N-Nasayo pa ba?" mahinang tanong ko.
"Y-Yeah, nasa bahay. Sa bahay ko na binuklat kasi umuulan no'ng time na yon, nagmamadali ka noh?" 
Nakayukong tumango ako at nakurot na lang ang daliri ko.
Kahapon kasi ay umulan ng malakas, makalat ang gamit ko non sa mesa kaya hindi ko napansin na naiwan ko pala ang sketch na iyon, mabuti na lang at nakita niya. Sketch pad ang isa sa mahalaga sa akin ngayon. 
"Balik mo bukas a," sabi ko rito na tinanguan niya.
"Going back, bakit pala gusto mo ng wedding gown?" 
"Wala lang, ang ganda lang kasi sa paningin, tsaka kumportable akong mag-drawing ng gano'ng bagay," sagot ko saka tinapon ang hawak ko sa basurahan.
Tumango ito saka ngumiti.
"Wedding gown is good. You know what, si Mama, gusto niyang ipasuot sa magiging asawa ko ang sinuot niya no'ng kinasal siya," panimula nito. 
Napatingin ako sa kaniya, nakangiti ito at mukhang inaalala ang mga bagay na iyon. 
Namangha ako sa sinabi sa kaniya ng kaniyang ina. Paano kaya yon?
"Talaga?" paninigurado ko.
Tumango ito at napansin ko ang pag-iiba ng itsura niya. Sa di malamang dahilan at napangiti ito ng mapait.
"Oo, kaso nga lang kasama iyon sa nasunog kaya mukhang hindi mangyayari ang gusto ni Mama." 
Tradisyon ata sa pamilya nila ang gano'n. Kaya hindi ko masisisi si Yohann kung bakit malungkot para sa kanila ang mawala ang bagay na mahalaga sa kanila. 
Dapat ba akong maiingit? Hindi naman dapat pero bakit parang may kung ano sa akin na nag-aasam na gustong makaranas ng gano'n.
"Masaya ba kapag kinakasal?" wala sa sariling tanong ko. 
Tumingin ito sa akin at bahagyang natigil sa paglalakad. Halata ang pagtataka sa kaniyang mukha kaya nagpasya akong umiba ng tingin.
Nilibang ko na lang lang sarili ko sa mga estudyanteng naglalakad sa kung saan at ang iba ay nagkukwentuhan. Nakakailang lalo na't ramdam ko pa rin ang presensya niya.
"Dunno, hindi pa naman ako kinakasal Cath," sabi nito saka ko narinig ang pagtawa niya.
Lumingon ako rito, nakatingalang pinagmamasdan ang pagtawa niya na bihira ko lang makita. 
"Pero base sa mga nakikita ko sa mga kinakasal, iyon daw ang pinasamasayang buhay nila. Para sa mga babae wala na silang ibang mahihilig kundi ang ikasal sa taong mahal nila," nakangiting pagpapaliwanag nito na nakatitig sa akin.
Humampas sa akin ang malakas na hangin dahilan para mapapikit ako. Iniwasan kong mapuwing ang aking mga mata. 
"Wag ka ng magtaka kung bakit hindi ako nagpapakasal sa'yo!" boses ng isang babaeng magulo ang buhok habang kalong-kalong ang umiiyak na bata.
"Kasi nga may lalaki ka? Diba?" bulyaw ng lalaki sa kaniyang asawa. 
Nagkalat ang mga damit sa sahig na animo'y parang basahan, magulo ang tahanan... Tahanan nga ba? 
"Apat na ang anak mo Darwin! Tapos ngayon sasabihin mo na nanlalalaki ako? Tingnan mo kasi yang ugali mo! Kapag nakakainom ka kung ano-ano ang binibintang mo sa'kin!" 
"Lumayas ka rito! Dalhin mo yang mga anak mo!" 
Halos salitan ng mga sigawan at hagisan ng kung ano-anong bagay sa loob ng bahay. Pinagsamang sigaw at iyakan ng mga anak nila ang bumabalot sa may lamat na tahanan.
Napangiti ako ng mapait, muli kong minulat ang mata ko at pinagmasdan ang lalaking nagsabi na ang kasal ang isa sa pinakamasayang buhay ng isang babae.
"Kaya pala," mahinang bulong ko na hinayaang dalhin ng kawalan.
Kaya pala hindi ko makita ang ngiti ni mama sa tuwing kausap niya si papa. Di na ako umaasa sa ugnayan ng mga magulang ko. Ang importante ay buo kami. Ayokong marananasan ng mga kapatid ko na bata pa na masira ang pamilya.
Kahit hindi ko ramdam na pamilya ang tawag sa amin. 
Nagpaalam na ako sa kaniya, hindi ko alam kung bakit biglang bumilis ang oras, nagpasya na akong pumasok sa room at tumabi kay Billano, nasanay akong tawagin siya sa kaniyang apelyido dahil 'Andrey' ang pangalan niya. 
"Ang tagal mo," panlalaki nito ng mata. 
Isa siya sa magaling sa amin lalo na't kung gawaing pang-kamay ang pag-uusapan, napaka-talented niyang tao, lahat kaya niya, matalino pa. 
Kayumanggi lamang siya at bilugan ang kaniyang mga mata, maliit lang ito kumpara sa akin kahit na siya at lalaki. Hindi ko malaman kung bakla ba siya o sadyang gano'n lang kumilos.
"Nakipag-kwentuhan lang ako," ngiting sagot ko. 
Binigyan ako nito ng nakakatuksong mga mata saka ibibigay ang sketch pad niya sa akin. Nagmamadaling naupo ako sa tabi niya saka binuklat ang ilan sa mga gawa niya.
"Ang ganda! Gusto mo maging designer?" ngiting tanong ko na hindi siya sinusulyapan.
"Hindi a, gusto ko maging abogado," seeyosong sabi nito.
Wala sa sariling napalingon ako, nakangiti ito ngunit alam kong pilit iyon, natigil ako sa paglipat ng mga pahina at nagpasyang pakinggan siya.
Kumunot ito sa akin at alam kong alam na niya ang ibig sabihin ng mga tingin ko kung kaya't nagpatuloy siya.
"Mahirap kasi ang buhay mingming," tawag nito sa madalas na tawag sa akin ng iba.
"Practicality or passion? Kung papipiliin ako sa dalawang yan, mas gugustuhin ko ang practicality, pwede naman akong mag-enjoy habang nagiging praktikal," simpleng sagot nito.
Bigla akong natamaan sa mga sinasabi niya, buti pa siya naisip ang gano'ng bagay, napaka-posistibo niyang tao. Sana gano'n din ako. 
"Paano yong magiging abogado mo?" tanong ko uli sa kaniya.
Nawala ang kunot ng noo niya, ngumiti sa akin saka sumulyap sa sketch pad.
"May mga bagay kasi na sitwasyon na ang nagsasabi na hindi para sa'yo ang isang bagay kahit na gaano mo pa ito kagusto."