Pang limang gabi na namin sa ilog, buti nga di nagpaparamdam yung ulan dahil di ko maisip kung anong kalagayan namin pag nagka ganun.
"Ano ba Warren, ibalik mo na damit ko!" nangingibabaw na boses ni Andi habang nag aayos na kami para matulog.
"Hay nako! Magsi tigil na kayo baka marinig pa kayo ng kung sino sa ilog" agad na paalala ni Mich kaya dali daling tumabi ang mga ito sakin.
"Ibalik mo na kasi, nilalamig ako" patuloy ng dalawa kahit nakahiga na ang mga kasama.
"Ang damot mo naman Andrea!"
"Tse! May mga damit ka naman ah?"
"Nasa sampayan nga kasi to naman!"
Napapikit nalang ako at agad bumangon dahil sa ingay ng mga ito, pinag gitnaan pa naman ako.
Tong dalawang to talaga!
San naman ako pupwesto nito?
"Edi yakapin nalang kita"
Agad akong napahinto sa narinig, maging ang mga kasamahan namin ay nakuha ang atensyon ng mga ito.
Nilingon ko ang pinanggalingan ng boses, para kaming nadaanan ng kung anong remote at napindot ang pause dahil sa walang ni isang kumibo.
"Wooooo ano daw?"
"Ayyieeeeee yan na nga ba sinasabi ko eh"
Napangiti ako ng marinig ang tukso ng mga kasama.
"Oh, sayo nalang!"
Nahihiyang sabi ni Andi tsaka hinayaan ang damit na hawak ni Warren.
Napailing nalang ako sa natuklasan.
Agad itong tumagilid at tinalikuran  ang nakasagotang kasama.
Habang nakaupo parin si Warren tila nakokonsensya.
Pupuwesto narin ako sa kaliwa ni Andi dahil baka kung anong debate na naman ang mangyayari mamaya.
Kaya lang mukhang mali yung pwesto na hinigaan ko.
Dali dali akong bumangon ng ilang segundo pa'y narinig ko ang mahinang tawa ni Rence na tela'y aliw na aliw sa natunghayang bituin.
Napakunot ang noo ko sa reaksyon nito kaya naisipang maghanap ng ibang pwesto at piniling  tabihan si Warren.
"Oh? Anong nangyari? Kala ko pa naman by pair yung pwesto?"
Nakatagilid lang akong humarap sa lalaking nagsasalita.
"Anong by pair?" Nakakunot parin ang noo ko sa naging tanong nito sakin.
"Katabi mo na si Rence, may LQ ba?"
Di ako sumagot at tiningnan ko lang siya ng masama.
Ano bang nagyari sa mga lalaki ngayon?
"Sungit!"
Di ko ito pinansin at iniba ang pwesto kaharap si Warren. Buti naman at hindi nakaharap rito.
Pero rinig ko parin ang mahinang pang aasar nito kay Andi.
"Ito na nga binabalik ko na" malambing na wika ni Warren.
"Natutulog na ko wag kang magulo"
"Sus gusto mo lang yata yakapin kita"
"Kadiri mo"
Natawa ako sa pag uusap ng dalawang to kaya nagpatuloy lang ako sa pakikinig.
Ilang sandali pay ramdam ko ang malikot na kamay sa balikat.
"Ano na naman?"
"Bigyan mo sila ng privacy ang chismosa mo"
Agad kong nilingon si Drake.
"Ang epal mo!"
"Wow, marunong ka na niyan ha?"
"Maghanap ka nga ng kausap, andiyan si Allen oh!" Turo ko sa lalaking katabi nito sa kanan.
"Natutulog na" sagot niya sakin.
"Edi matulog ka na rin" sabi ko dito at sinimulang takpan ng ilang damit ang leeg pati mukha.
Sana naman makatulog na ako ng matiwasay sa pwestong to.
Ramdam ko ang lamig ng may kung sinong nilalang ang hinawak- hawakan ang kamay ko.
Napamulat ang sariling mga mata at medyo malabo pa ito dahil sa agarang pag gising.  Bumangon ako ng walang gana at tumambad si Andi na nasa paahan ko na.
Siguro nasa alas kwarto pa ng umaga dahil sa asul nitong kulay sa langit.  Naka sindi parin ang mga apoy na ginawang ilaw sa gabi.
"Ano ba Andi?" Medyo naiinis kong tanong dito.
"Cath!!" Mahinang boses nitong sambit.
"Ano nga?"
Mas lumapit ito sakin tsaka may ibinulong.
"Masakit tiyan ko, natatae yata ako" wika nito tsaka lumayo ng ilang distansya.
Nawala ng mabilisan ang antok tsaka dali daling bumangon.
Mahimbing paring natutulog ang mga kasama.
Hinawakan na ako ni Andi at dali daling kinaladkad sa di kalayuan.
"Hayyss kahit anong pilit ko di na ako makatulog eh!" Namomroblema nitong sabi.
Pano ba to? Eh sobrang dilim pa tsaka nakakatakot kaya. Di naman pwede kung kahit san nalang maglabas ng sama ng sikmura dahil siguradong mangangamoy.
Ramdam ko ang nanlalamig nitong mga kamay kaya dali dali naming kinuha yung isang ilaw sa gawi ni rence.
Kung saan nalang napunta ang direksyon basta malayo sa pwesto namin.
Napakahirap naman nito oh!
Hinayaan ko na lamang si Andi ng makakita na kami ng mapaglabasan sa may ilog, malapit sa mga damuhan.
Kung nasa bahay pa ako siguro nandiri na ako sa usaping ito pero pag nasa gantong sitwasyon ka na pala di mo na maiisip yung pandidiri oh ano.
Kadalasan kasi naglalabas kami ng sama ng loob yung bago magdilim ang langit malayo sa pwesto namin para di gaanong mapapansin.
Ilang sandali pa'y tanaw ko mula sa pwesto ang gumagalaw na ilaw, mukhang dito ang sadya.
Agad kong narinig ang mga hakbang ni Andi sa likod, pahiwatig na tapos na ito sa kanyang misyon.
"May parating" wika ko rito.
"Ha? Sino?"
Nagsimula narin kaming humakbang bago pa kami malapitan.
"Ba't napunta si Drake dito?" rinig kong tanong ng kasama.
Ilang sandali pa'y nakalapit na nga ito sa amin, di gaanong malayo sa pwesto.
"San kayo galing?" Bungad nito samin.
"Ikaw ba? San ka pupunta?" Tanong ko sa kanya, bakas pa rito ang bagong kusot na mga mata.
"Oo nga! Maaga pa ah?" Sunod na tanong ni Andi at nagpatuloy sa paghakbang kaya napasunod rin ako.
Inunahan na namin si Drake dahil mukhang walang balak magsalita.
"Wala naman, nagtaka lang kung bakit wala na akong katabi"
Napahinto kami tsaka ko ito nilingon dahil sa sinabi.
"Ano naman ngayon?"
"Sus, ikaw ha! Kanina mo pa nga lang nakatabi tong si Cath hinahanap mo na!"
"Andi!!" Paghinto ko sa sinabi ng kaibigan.
"Sige na nga, babalik na!" Wika nito at nanguna nang bumalik sa pwesto.
Binalik ko nalang ang ilaw sa gawi ni Rence dahil baka magtaka pa ito pag gising.
Dahan dahan kong binaon sa lupa ang hinawakang kahoy tsaka pinalibutan ng pambara.
"Tulungan na kita" biglaang sulpot ni Drake at di nagpapapigil sa ginagawa. Hinawakan ko ang ibinigay nitong ilaw na kanina niya dala dala.
"Erin? Erin!" Nabigla kami sa agarang pagising ng lalaking natutulog sa tabi.
Natapos narin naman si Drake kaya kinuha nito ang bagay na hawak ko.
"And drake?"
"Sorry, nagising ka pa namin"
Pagpaumanhin ni Drake dito tsaka umunang bumalik sa pwesto.
Naiwan parin ako sa gulat ng magsalita si Rence.
At dahil sa iilang segundong para akong tangang nabigla sa kanyang tanong ay kung ano ano nalang ang naisagot ko rito.
"Sige balik nako. Tulog ka ulit"
Pagmamadali ko at bumalik sa higaan, nais ko mang bumalik dun sa gitna nina Warren at Andi pero wala itong espasyo.
"Okay ka lang?"
Agarang tanong ng lalaking nakaupo sa higaan, kaharap ko lamang.
Nakatagilid lang akong nakahiga rito tila iniiwasan ang direksyon nina Andi.
"Ha? Oo naman"
Nakita ko nalang ito na napakibit balikat at itinoon ang tingin sa kawalan.
Wala yatang balak matulog.
Ilang minuto pa ay di ko namalayan ang mga pangyayari, nagising na lamang ako sa ingay ng mga hakbang sa paligid.
Unang bumungad sa akin ang mahimbing na natutulog na si Drake.
Maaliwalas na ang langit, tanaw ko ang palapit na Mich at Jessy.
Bumangon ako at nilingon ang mga katabi, tanging si Andi nalang ang nakadapa sa kaliwa habang sina Allen at Drake naman ang sa kanan.
San kaya yung dalawang lalaki?
Napatulala pa ako ng ilang segundo bago naisipang tumayo at tahakin ang kaharap na ilog.
Binasa ang mukha sa malamig na likido. Rinig ko mula dito ang ingay ng mga kasama.
Di maiwasang mapatingin, pinipilit ginising ni Warren si Drake tila nakangiting may tinutukso.
Inis na inis naman ang lalaking nakahiga, at napilitang bumangon kusot kusot ang mga mata.
Parang mga bata.
Doon ko nalang din napansin na kumpleto na ang mga kasama, san kaya nanggaling tong dalawang lalaki.
Bumalik narin naman ako sa pwesto at tanging si Allen nalang ang natutulog. Himala yata.
"Uy erin"
Tawag ni Warren ng nakitang nakaupo na ako sa pwesto.
"Bakit?"
"Wala naman" nakangiti nitong sagot parang tanga.
Liningon ko ang dalawang taong katabi nito sa kaliwa, mukhang ngayon lang din nagising si Andi habang si Rence ay tahimik lang nakakinig.
"Bro okay ka lang? Nilalamig ka yata"
Dahil sa narinig ay agad kong nilingon ang mga katabi sa kanan.
Tumayo si Mich at binigyan ng distansya ni Jessy para matingnan ang pinsan.
"Allen" tawag nito at kinapa kapa ang noo pati ang leeg.
"Nilalagnat ka!"
Medyo natakot kami kaya dali dali kaming napalapit rito.
"Okay lang ako, nilalamig lang"
"Ha? Di ka naman ganyan parati, anong nararamdaman mo?"
Di na nito sinagot ang pinsan at nagpatuloy lang matulog, isa isa nalang din kaming nagbigay ng iilang damit para may pantakip ito.
Para kaming na alarma kaya nawala ang antok sa sistema.
"He needs a hot water to drink"
"Kami na maghanap ng makakain"
"Pano makainom ng mainit na tubig?"
"Lagyan pa ng ibang damit"
"Tara na!"
Ilang sandali ay nahablot na ako ng basta basta ni Andi.
Kami yata yung maghahanap ng makakain, nakasunod lang kami kina Warren at Rence.
"Yung prutas na pwedeng maluto"
Sunod parin kami ng sunod, tila limitado ang makakain banda rito. Naubos na yata dahil sa pamamalagi namin ng iilang araw.
"May pomelo dun oh"
Tiningnan namin ang tinutukoy ni Andi.
"Di naman yan naluluto"
"Duhh at least prutas"
Binigyan ni Warren si Andi na may mapang inis na tingin.
"Kunin mo na kasi malapit lang naman"
"Ito na nga oh, kukunin na"
Napipilitang sunod ni Warren.
Kahit kailan talaga di matatapos ang bangayan ng dalawang to.
"We need some veges" wika naman ni Rence na di mapigilang mapa english.
"Kumakain ba yun ng talbos ng kamote?" Tanong ni Warren habang busy kakasungkit ng pomelo.
"You mean Sweet Potato or the Leaves?"
Dahil sa binatawang sinabi ni Rence ay agad kaming napalingon dito.
"I mean dahon ng camote, right?"
Di ko mapigilan matawa sa pinagsasabi nito, kahit nasa gitna na kami ng pagmamadali di parin mawawala yung nakasanayang pag eenglish.
Matapos nakuha ang tatlong pomelo ay ibinigay ito samin.
"Naalala ko may talbos ng camote dun sa tabi ng ilog"
Patuloy na pagsasalita ni Warren habang nakasunod naman kami ni Andi sa likod.
Nakadaan na kami sa matatayog na kawayan, tanaw ang mga kasamahan sa gilid ng ilog.
Ilang sandali pa ay inunahan ako ni Andi tsaka huminto sa paglalakad.
Humarap ito sakin na tela kinakabahan.
"Cath, di kaya yung pinuntahan natin kaninang madaling araw yun yung tinutukoy ni Warren?"
Medyo di ko pa gets yung gusto nitong sabihin ng bigla itong magsalita uli.
"Cath, mukhang don nga, nako anong gagawin natin?"
Nagmamadali nitong sambit tsaka inunahan akong umalis.
Rinig ko nalang dito ay yung pagtawag niya kina Warren at Rence na nasa pwesto na namin.
May iba't ibang pinanggagawa ang mga kasama, habang si Mich naman ay binabantayan lang si Allen na kasalukuyan paring nakahiga.
Nilagay ko na lamang ang hawak na pomelo sa nakasanayang hapag na gawa sa dahon.
"Ano ba andrea? Doon nga banda" inis na wika ni Warren.
Sinundan ko ang tinutukoy nito, mukhang doon nga sa kung saan naglabas ng sama ng sikmura si Andi.
"Ang kulit mo!"
"May iba pa naman siguro, wag na yung camote!"
Napailing nalang ako sa ginawang paraan ni Andi, pano ba namin mapigilang wag pumunta don si Warren.
"Edi ano nalang, malunggay!"
"Ang tanga mo don! Sige maghanap ka ako na sa camote" wika ni Warren na mukhang ready ng umalis at tahakin ang tabi ng ilog na di kalayuan.
"Wag na kasiiiiii!" Panghinto ni Andi at pinipigilan pa nito ang kaliwang kamay na makaalis.
"Ang kulit mo! Gusto mo lang yata masolo ako no? No? no?" pang aasar ng lalaki.
"Yuck di no!"
"Sus, oo na nga tayo lang pupunta"
Natawa nalang ako sa natunghayang asaran.
Napahinto si Andi pero mukhang hindi pa ito nakontento dahil hawak hawak pa nito ang isang kamay ni warren.
"Ako na nga lang kukuha"
Sulpot ni Drake na mukhang may alam sa pangyayari.
Wala akong pagdadalawang isip na sumunod sa nais tahakin nito.
"Drake! San ka pupunta?" Pakunwari kong tanong dito.
"Ba't ka sumunod?" Lingon niya sakin.
Nagpatuloy lang ako sa pag sunod at mukhang mas malapit ito sa inaasahan ni Andi.
Dali dali itong lumapit sa nakalatag na talbos  ng kamote at nagsimulang kumuha.
Hinanap ko yung gawi na pinuntahan namin ni Andi kaninang madaling araw, medyo may kalayuan ito at nasa tagong parte.
"Ito pakihawak" agad na sambit ng kasama.
Hinawakan ko nalang ang iilang talbos ng kamote at napalingon sa gawi ng mga kasama.
May iilang tinatanaw kami mula sa tinatayuan.
"Di na tayo dapat magtagal dito" biglaan kong sabi.
Nakakapanghinang tingnan na meron ng nagkakasakit dahil sa sitwasyon namin. Wala rin kaming sapat na mga kagamitan sa mga gantong bagay.
"Tama na siguro to no?"
Tanong ni Drake na ngayon ay nakatayo na at mukhang tapos na kumuha ng iilang dahon.
Natigilan ako sandali ng makabuo ng desisyon sa isip. Nilingon ko ang kasama.
"Kakayanin kaya ni Allen kung uuwi na tayo bukas?"
Araw ng Huwebes ilang araw nalang napapalapit na yung Graduation. Nakakapanghinayang na di parin namin magawang makalaya.
Para kaming nabigo na nakapalibot sa nakasanayan naming pwesto.
Si Allen na nakahiga parin ramdam ang lamig dala ng lagnat. Katabi nito si Mich na nakasubsub ang baba sa nagkadikit na tuhod. Sa kaliwa naman ay ako at si Andi.
Naka upo sa katam - tamang sukat ng bato sina Drake, Warren at Rence. Hinihintay naming makalapit si Jessy na may dalang kulay berdeng tubig.
Dalawang tumbler at isang mineral bottle ang natatanging nadala namin.
Doon ko lang naramdaman ang walang ganang pakiramdam sa lahat.
Gusto ko ng umuwi, makaupo sa malambot na sofa, makakain ng kahit ano, makagala kahit saan.
Di ko tuloy maisip na hindi ko naranasan lahat ng iyon kung di dahil kina Mama.
Habang dito, kailangan pa naming maghanap ng kahit anong makikitang prutas. Kung saan saan naglalabas ng sama ng sikmura. Walang sapat na ilaw sa gabi.
Walang malinis na tubig pang inom.
Nakakamiss lang.
Napabuntong hininga ako tsaka nilingon ang kabuuan, parang lahat yata kami eh may sari sariling mundo maliban kina Mich at Jessy na patuloy paring inasikaso ang may lagnat.
Napatingin ako dun sa tatlong lalaki sa harap, ilang hakbang ang layo namin mula sa nakasanayang higaan.
Napatingin ako kay Rence na napasulyap rin ng ilang segundo at umiwas ng tingin.
Problema nito?
Ngayon ko lang din nakita si Warren na tila may malalim na iniisip.
Tumayo ang isang katabi at tinahak ang pwesto kung san kami napaupo.
"Mukhang malabo yata kung padalos dalos tayong uuwi na hindi pa magaling si Allen" biglaang sabi ni Drake na nakatoon ang tingin sa kaibigan.
"Kung saan saan ka na naman sumusulpot drake ha" wika ng katabi kong si Andi na mukhang bumalik ang kakulitan.
Lumingon ang tinatanong na lalaki.
"Oh bakit?"
"Wala naman, napapansin ko lang"
Tiningnan ko ito ng may mapagtanong na tingin.
Nagpatuloy lang ito sa tabi na mukhang walang maisip gawin.
Maging ako man ay nawalan din ng ideya kung pano malagpasan ang panibagong araw.
Matapos nag aksaya ng ilang oras sa pakikipagtitigan sa hangin ay naisipan naming kumain.
Hinog na saging na pinapaikot ikot sa nagbabagang apoy na gawa nina Warren.
"Ito na yata ang pinakatinipid na barbeque na natikman ko" sambit ni Andi tsaka nilantakan ang mainit na saging.
"Pasalamat ka masarap akong magluto"
"Pasalamat ka wala akong panlasa ngayon".
Napailing ako agad ng magsimula ng sumagot ang katunggali nito.
May magkakagulo naman panigurado.
"Sorry" rinig kong sambit ng pormal na lalaki at ibinalik ang atensyon sa kinain.
Agad ko nalang kinapa ang natapakan na paa at nang makitang madumi ito ay iniwan ko sandali ang hawak na pagkain, tinahak ang ilog at naglinis.
Binaling ko ang tingin sa mga kasama, nag abot ang tingin namin ni Rence na katabi ni warren, umiwas agad ito at muling tumingin sa mga kasama.
Anong problema nun?
Bumalik din ako sa pwesto pagkatapos at nagpatuloy kumain.
"Ano bro? Musta pakiramdam mo?"
Hindi sumagot si Allen at tanging tango ang sagot nito kahit di namin alam kung anong gustong sabihin.
"He won't feel any better here, mas okay if uuwi na tayo bukas"