Alam ko ang dahilan kung bakit gano'n ang naging reaksiyon niya at naiintindihan ko siya. Pero ginagawa ko naman 'to para makatulong sa pang-araw-araw naming dalawa, para matulungan siya at hindi masiyadong maging pabigat sa kaniya lalo na kung kaya ko rin namang kumayod para matustusan naming dalawa ang pinansiyal naming mga pangangailangan. Tanging 'yun lang naman ang gusto ko at isa pa ay masiyado ng matanda si Nay para asahan pa sa mga ganitong problema. Ayaw ko na ring nakikita siyang nahihirapan at ang pinakaayaw ko pa ay 'yung wala lang akong ginagawa. Mas pipiliin ko pang hayaan ang sarili kong nasubsub sa kahit isan' daan' pang trabaho kesa hayaan siyang mahirapan ng mas malala pa sa sitwasyon ng buhay na hinaharap namin ngayon.
"Miel, diba nag-usap na tayo tungkol sa bagay na ito?" wala pa ring pagbabago sa guhit ng mukha niya mula pa kanina ng sabihin niya ang linyang iyon.
"'Nay, 'wag po kayong mag-alala. Pang weekend lang po 'yung trabahong 'yun kaya hindi po iyon makakaapekto sa nalalapit na pag-aaral ko."
"Hindi naman iyon ang punto ko, ang ipinupunto ko ay 'yang mismong sarili mo. Hindi mo na nga inaalagaan 'yang katawan mo, 'tas ngayon dadagdagan mo pa 'yang sandamakmak mong trabaho. Linawin mo nga sa 'kin Miel, ano bang tingin mo diyan sa sarili mo?" sa tono ng pananalita niya ay nahihimigan ko na talaga ang konting konting konting galit sa sermon niya pero alam kong dahil lamang iyon sa nag-aalala siya.
"Pero 'Nay, gusto ko lang naman po'ng tumulong sa inyo. 'Wag niyo na po akong pagalitan dahil paniguradong magagalit lang ako sa sarili ko 'pag ngumanga lang ako at hayaan kayo."
"Una sa lahat Miel, tumutulong kana. Ano pa bang depinisyon mo sa salitang tulong? E' sa sitwasyon natin ngayon sa sandamakmak na ang trabaho mo samantalang pananahi lang ang pinagkakaabalahan ko ay ako ang siyang tumutulong sa 'yo e!"
"'Nay-"
"Pangalawa, hindi kita pinapagalitan. Pinauunawa ko lang sa 'yong sobra-sobra na ang mga ginagawa mo para sa pang-araw-araw nating dalawa. Hindi lang sapat anak, sobra-sobra 'yun. Kapag sinabi kong sobra, totoo 'yun anak, bakit kapa naghahanap ng ibang trabaho kung sandamakmak ng trabaho ang tina-trabaho mo?"
"Alam ko na po 'yun 'Nay, sayang lang po kase, pang-ipon! Para kung may panggagamitan 'tong impo-"
"Pangatlo, hindi ka ngumanganga, depende nalang 'pag tulog ka." napanguso naman ako ng wala sa oras.
Ok na sana e', kaso nagmala-philosopher 'tong 'Nay ko, tsk!
"'Wag ka sanang masaktan anak, pero hindi talaga biro 'yun hehe." hindi pa nga umaayos sa pagkakanguso ang mukha ko, e' ngumuso nanaman ulit sa huling sinabi ng 'Nay kong ang gaganda ng lumalabas sa baba 'pag inaatake ng topak.
"Nay naman e'! Ang gaganda talaga ng naririnig ko sa inyo sa kalagitnaan ng ganitong seryosong usapan no?"
"Pero seryoso talaga 'nak, hindi ko nagustuhang may bago ka na namang trabaho."
"Hayaan mo na 'Nay, dadagdagan ko para mas lalong magustuhan niyo hehe."
"E' kung batukan kita diyan, baka mawala na ka-adik-an mo sa kahahanap mo ng trabaho."
"Biro lang e'." napatiklop naman ako sa pambabanta niyang akala mo naman tototohanin.
"Pwes hindi ko gusto 'yang nga biro mo!"
"Akala mo naman gusto ko 'yung kaniya e," pabulong ko namang saad habang kunwareng hinihimas-himas ang batok ko.
"May sinasabi kaba Miel?"
"Ay! Wala po 'Nay, depende nalang rin po kung may narinig kayo." hindi muna siya nagsalita pero halos limang segundo lang iyon dahil nga gano'n ang 'Nay ko. Para sa 'kin ay, mahaba na ang limang segundong hindi siya nagsasalita dahil mas madalas ay tumitigil lang siya panandaliang magsalita 'pag bumubuntong-hininga siya o nawawalan na talaga siya ng hininga kakasalita.
"Pero anak, nag-aalala talaga ako sa 'yo. Alam kong gusto mong makatapos, hindi mo lang gusto kun'di pangarap mo. 'Yang mga bakanteng oras mo, ituon mo nalang 'yan sa pag-aaral mo, kesa ipuno mo sa paghahanap mo ng trabaho. Hindi sayang ang advice learning-"
"Advance Learning po 'yun 'Nay." parang walang ganang pagtatama sa rong grammar ng 'Nay ko.
"Advance nga! Hindi sayang ang advance learning, ang interviewing-"
"Reviewing po ulit 'yun 'Nay." sabat ko na naman.
"Reviewing nga! Hindi sayang ang advance learning, reviewing, ang standi-ing-"
"Studying po 'yun 'Nay."
"Oo nga, studying naman 'yung sinabi ko auh! Ke bata-bata pa, bungol na!" aniya ng 'Nay ko sa medyo pikong boses.
"Sa'n na nga ba tayo?" bigla pa siyang tumingin sa kawalan at hinilot-hilot ang panga niya na animong nag-iisip kung nasan na ba siya nahinto sa monologue niya.
Habang nag-iisip siya ay iniisip ko naman ang kaninang mga sinasabi niya, ako na nga 'yung nagtatama sa mga rong grammar niya, ako pa 'yung makakatanggap ng bungol daw! Pero ok lang 'yan 'Nay, basta na-korek na kita-matandaan mo sana.
"Naalala ko na, hindi sayang ang advice learning, ang interviewing at ang standi-ing para pagpaliban mo, magkaroon lamang ng bagong trabaho." bumagsak bigla ang isang braso kasabay ng pagtapik ng isang kamay ko pa sa noo ko sa 'di ko inaasahang matalinong aniya ng aking 'Nay.
Wala parin palang silbi ng pagtatama ko sa mga rong grammar niya gayong rong grammar parin pala talaga siya.
Mahal na mahal ko ang 'Nay ko at ni minsan hindi ako nagsisising siya ang binigay sakin ni Lord na tumayong magulang ko, hinding-hindi ko siya ipagpapalit kahit na sinong Nanay pa ang perpektong maging choices ko, siya at siya parin talaga ang pipiliin ko. Pero minsan napapaisip rin talaga ako na siguro, mabuti na lang at nagmana ako sa 'Tay ko at masasabi ko ngang matalino ako. Pero sigurado naman akong kung pagmamahal lang ang pag-uusapan ay nagmana ako sa kanilang dalawa ng 'Nay ko, hindi ko man naabutan ang 'Tay ko. Sigurado akong kung ganitong mapagmahal akong tao, ay dahil 'yun sa pagmamahal na pinagbuklod nilang dalawa hanggang sa nabuo ako, at hindi na rin naman questionable sa 'kin 'yung pagmamahal ni 'Nay. Dahil simulat-sapol, alam ko nang punong-puno ng pagmamahal ang puso niya at tanging pagmamahal lang ang naroon at pumupuno sa puso ko.
"'Wag po kayong mag-alala hindi ko naman ho pababayaan ang sarili ko, lalong-lalo na ang pag-aaral ko."
"Anong 'wag mag-alala, e hindi nga ako sigurado kung buhay kapa sa dami ng trabaho ang kasabay mo sa pag-aaral mo. Baka nga isang linggo palang ng eskwela, lantang lanta kana o baka nga isang buwan palang ng eskwela puso mo nalang ang lumalaban sa 'yo sa sobrang pagod na ng katawan mo o baka isang taon ka pa lang sa eskwela pati puso mo pagod na, hindi na nakapagtataka 'yun kung pati puso mo sumuko na. Depende kung hindi niya na kayang lumaban o wala siyang lakas na lumaban dahil kahit ikaw na nagmamay-ari sa kaniya ay hindi mo maalagaan, kahit maisip man lang." hindi na 'ko nakapagsalita pa dahil bukod sa tama siya wala na rin akong masasabi pa.
Tama ang 'Nay ko, hindi ko nga maitatangging napababayaan ko minsan ang sarili ko.
"'Yun lang naman ang ipinupunto ko, ang taong katulad mong pabaya sa sarili ay hindi nalalayong lapitan ng sakit. Hindi 'yung purong trabaho ang inaatupag, ang katawan tinitir'han yan ng lakas. Ang magiging ipon mo, ang mga kita mo sa trabaho mo, para mo lang 'yang iniipon para pambayad sa hospital 'pag nagkasakit ka e! Mag-aalala pa 'ko sa 'yo, mawawala pa lahat ng mga pinaghirapan mo- 'yun ba ang gusto mo Miel?"
"Hindi po." mahinang tugon ko habang nakababa ang tingin at hindi na magalaw ang pagkain sa harap ko, sigurado rin namang hindi ko siya magagawang titigan 'pag ganitong nagmo-monologue siya.
"Naiintindihan mo sana ang mga ipinupunto ko, ng sa gayon ay hindi nako mapagod kaka-daldal rito. Hala! Balik na tayo sa pagkain ng makapagpahinga na tayong pareho, lalo kana."
"Opo, pagkatapos ko po namang maghugas ay matutu-"
"Ako na ang maghuhugas."
"Pero 'Nay-"
"Ikaw ano bang lasa ng shabu mo at napakaadik mong magtrabaho? Ibenta mo nga 'yang flavor niyang nilalanghap mong shabu, siguradong aasenso ang bansa natin 'pag nagkataon, talo pa ang China, kahit USA pa!"
"Maghuhugas lang naman po ako, kung ano-ano nang pinagsasasabi niyo."
"Alam mo, hindi ko na talaga alam kung sadyang masipag kalang talaga o sadyang adik kanang talaga!"
"Adik! Sa'n paba, nagmana sa inyo e'"
"Ano?! Hindi naman ako adik sa trabaho auh, at kung adik sa droga, lalong hindi?! Adik sa'n ba?!"
"Sa pagmamahal."
Lumipas ang mga araw at naging maganda naman ang tatlong trabaho ko. Ang pagbebenta ng ice cream, mas lalo lang gumaganda ang kita. Maraming mga bata ang halos sabay-sabay na pumupunta sa banda ng icecream truck ko para bumili. Pinaka-best seller talaga namin noon hanggang ngayon ay ang pandan flavor na talagang malaki ang tulong para lumaki rin ang kita. Bwenas kase sakin ang pandan, dahil bukod sa paburito ko ang pandan flavor, favorite ko rin 'yung kulay green. Nagkakatugma-tugma ang lahat kaya swerte ang labas. Buti na nga rin lang puro bata na ang bumibili at hindi na ako nakaka-engkwentro ng mga walang galang na mga tao. Mas mabuti pang bata ang bumili kesa naman kagaya ng-
Sino nga bang pangalan nu'n?
Hindi ko na matandaan basta 'yung magandang maarte at kung makapandiri hindi 'ata alam na nasa loob ang dumi. Kung sino pang mga taong nasa tama ang edad 'yun pa ang mga taong kailangan pang turuan ng mga tamang asal.
Pero ok na, atleast hindi na bumilik pa 'yung babaeng 'yun at hindi ko na muling nakita pa. Mabuti na nga 'yun e', siguradong lalait-laitin lang ako nu'n kesho nerd daw ako, panget daw ako, pag nakita ako.
Bilang waitress naman sa bar nina Ate Cristal, buti at wala ko ng naging problema. Hindi ko na nakita pa 'yung lalaking gwapo nga, agresibo naman na nag-eskandalo pa sa loob ng bar. Siya lang naman ang pinakamabigat na naging problem ko e' kaya ng hindi na siya nagpakita pa ay naging kampante narin akong hindi ko na siya makikita pa, sa loob man ng bar o kahit sa labas pa. Sana nga 'di na ko makatagpo pa ng mga taong kagaya nilang sukdulan ang sama ng ugali at parang hindi mga tao kung tumuring ng tao.
Sa Zamian Mall naman bilang janitress ay walang kaproble-problema, natatapos ko ang trabaho ko ng maayos, marami na rin akong mga kaibigan ro'n, mga kaibigang kapwa ko janitor at janitress. Habang si Ms Jovial naman ay may panlalait parin ang mga mata 'pag nakatingin sa 'kin at habang meron pang gano'n akong nababasa at nakikita sa mga mata niya ay hindi pa 'ko aasang babait siya sa pagturing sa 'kin. Pero kahit gano'n naniniwala pa rin akong may tamang panahon para diyan, hindi nga lang ngayon pero sa takdang panahon.
Sa bilis ng paglipas ng mga araw ay gano'n naman kalapit ang pasukan. Nae-excite na rin ako, sa susunod na linggo na kase. Kahit sa isang linggo pa naman ang simula ng klase ay tapos ko ng labhanin ang bag kong ginamit ko nu'ng nakaraang pasukan sa dating public school na pinapasukan ko para kahit papa'no ay magmukha itong prisentable sa unang araw ng klase.
Ang sabi ni 'Nay, sa pangalawang linggo pa makukuha ang uniforms ng mga estudyante kaya ni-handa ko na rin ang susuotin ko para sa unang araw ng pasukan. Ang mga damit na madalas kong isuot sa t'wing may lakad o may malayong pupuntahan ako. Ang isa sa mga palda kong kulay dark na dark na green na hanggang sa daliri ng mga paa ko ang haba at isang longsleeve na halos kakulay lang rin ng palda ko at ang gawa sa kahoy na inukit at hinulma kong bakya.
Ganoon lang naman kasimple ang suot ko pagpasok sa unang araw ng klase kaya hindi na 'ko naglaan pa ng mahabang oras para rito sapagkat alam ko namang matatapos ko ito ng mas mabilis. Paano din ako magtatagal kung alin o saan ang susuotin ko gayong lahat naman ng mga damit ko ay ganoon ang estilo ng desenyo at hitsura.
Sa umaga naka-asign sakin ang trabaho bilang janitress at para hindi magkaroon ng suliranin sa trabaho ko sa ice cream truck ay nakiusap ako sa manager nito na si Mrs Linda na kung maaari ay pahintulutan niya akong sa Linggo na lamang niya ako palaging tawagan sa trabaho. Para mas maunawaan niya ang lahat kasama na ang ipinupunto ko ay isinalaysay ko sa kaniya ang kawalan ko ng oras, sa kadahilanang magsisimula na rin ang pasukan, may trabaho ako sa isang mall at sa isang bar.
Pero imbes na hindi ako payagan at pagalitan lang ako ay hindi niya ginawa sa halip ay hinangaan niya ang kakayahan ko at hindi panunumbat ang nadidinig ko kun'di mga komentong may paghanga sa mga mata ang sinasambit niya sa harapan ko.
Masaya niya kong pinayagan at hindi ko na raw kinakailangang magpasalamat pa dahil maliit na bagay lang naman daw ang hinihiling ko. Siya na talaga ang pinakamabait na amo ang nakilala ko, wala ng mas babait pa sa kaniya at lalong wala ng papalit sa kaniya sa pwesto niyang pinakamabait sa puso ko, syempre maliban sa 'Nay ko.
Lumipas pa ang ilang araw at nagising nalang ako ng 'di ko namamalayang unang araw na ng klase. Maaga akong nagising at nagluto ng agahan, pagkatapos ay naghanda para sa unang araw.
Bago pumutok ang liwanag ay handang-handa na 'ko pati na rin sa pagbihis sa sarili ko. Nag-agahan kaming dalawa ni 'Nay at medyo may kahabaang payo naman ang ginawa niya muna habang kumakain kami hanggang sa matapos, pati na rin sa pag-alis ko ng bahay.
"Basta anak mag-iingat ka, 'wag mong pababayaan ang sarili mo, ang baon mo nga pala, sandali at-"
"'Nay nasa akin na ho, huwag na po kayong mag-alala at hindi ko naman pababayaan ang sarili ko. Higit pa nga akong nag-aalala sa inyo kumpara sa pagpasok ko. Pa'no, walang magbabantay sa inyo sa hapon, magluluto ng tanghalian-"
"'Wag mo na iyong abalahin pa at ang isipin mo ay iyang pag-aaral mo, kaya ko rin ang sarili ko at 'wag mo akong alalahanin dahil mas mag-aalala ako kung ang ibang tao ang inaalala mo at hindi ang pag-aaral at sarili mo. Basta't mag-ingat ka Miel, sundin mo ang lahat ng mga habilin ko, pag-aaral lang ang pagkakataon mo, kaya 'wag mo itong sayangin."
"Natatandaan ko po ang lahat ng mga habilin niyo at makakaasa po kayong wala kong lalabagin ni isa man sa mga payo niyo 'Nay. Kaya naman mauuna na po ako at ingatan niyo rin 'yang sarili niyo-"
"Sandali!" napalingon ako sa kaniya ng hindi ko namamalayan sa biglang pagpigil niya sa pag-alis ko.
"Bakit po 'Nay?" may dinukot sa bulsa niya na 'di ko mawari kung ano. Kinuha niya ang isang kamay ko at inilagay roon ang limang chocolate candy.
"Para hindi ka kabahan, kaya mo 'yan anak."
" Mm! Salamat po 'Nay. Sege po aalis na po ako, paalam po ulit!" hinalikan ko siya sa pisngi at masaya itong tinalikuran.
Dumiretso lang ako hanggang sa nakasakay na 'ko ng jeep at ilang minuto lang ang nakalipas at pagkababa ko ay nasa harapan na 'ko ng isang napakalaki, napakagara at napakagandang Unibersidad. Bagaman nandito palang ako at nakatayo sa harap ng entrance gate at nakatingala sa kabuoan nito ay alam ko na agad na sobrang yaman ng paaralang 'to.
Dahan-dahan kong ibinaba sa pagkakatingala at inilibot ang paningin sa mga taong pumapasok sa entrance. Sa panunoot palang nila ay makikita na talagang sobrang yaman nila. Tiningnan ko ng dahan-dahan ang kasuotan ko at pagkatapos ay ibinaling sa kanila ang paningin ko, masasabi ko talagang sobrang iba at layo ng diperensiya sa suot nila at sa suot ko.
Hindi naman sa naiinggit ako at gusto kong gano'n din ang suot kong kasuotan ngayon, sadyang kakaiba lang talaga ng suot ko. Hindi na rin naman nakakagulat 'yun, aware din naman kase ako sa kung ano ang kilos, pananalita at kasuotan ko at higit sa lahat sa pagiging nerd ko.
Mukhang ako lang 'ata ang mahirap na nag-aaral rito base sa nakikita kong mga estudyanteng pumapasok rito. Halatang pangmayaman lahat ng mga kasuotan nila, pero ayos lang sa 'kin 'yun. Kahit magkano pang kamahal lahat ng suot nila, hindi ko pa rin maitatangging lahat ng iyon ay mga revealing. 'Yung iba mga putol ang pang-itaas na damit kaya kitang-kita ang pusod. Ang iba naman kitang-kita ang mga dibdib sa sobrang hapit at kakulangan sa tela ng mga pang-itaas na damit. Kumpara sa mga nakapantalon ay mas marami talaga akong nakikita ritong puro naka palda ang masama pa ro'n ay sobrang iiksi. Sa tingin ko ay isang talon mo lang kita na ang panty mo. Ako lang talaga ang naiiba kung titingnan in general, marami kasing naka-pantalon, mas marami ring nakapaldang sobrang igsi. Ako lang 'ata ang nakapaldang pangmatanda na nga ang kulay hanggang sa paa pa ang haba.
Pero matagal ko naman ng naisip na mas kumportable ako rito, ang kahit maisip man lang na nakapalda ako na gano'n rin kaiksi ay hindi ko ma-imagine. Talagang sa tanang buhay ko ay hindi ko naisipan o kahit maiisipan man lang magsuot ako ng kahit anong damit na masasabi kong revealing.
'Di ko namamalayang nakatulala lang ako sa mga estudyanteng pumapasok rito sa entrance at nabalik lang ako riyalidad ng may biglang bumunggo sa harap ko at sa sobrang taas nga nito ay tumama ang likuran nito sa noo ko.