Ryan
Pagkatapos mapagdesisyunang tumuloy ay nagkilusan na rin kami at kaniya-kaniyang dala sa mga gamit namin.
Sa mga dala naming supplies ngayon, dapat makarating agad kami sa camp dahil kung hindi ay magugutom kami. Sa pagkakaalam ko, pulos tira-tirahan na lang mula kanina ang dala namin, at kung meron mang ibang pagkain, siguradong hindi sasapat sa lahat para sa ilang beses na pagkain.
Wala ako sa mood at tinatamad. Paano ba naman kasi, nakakagigil ang mga pinagsasabi nila kanina. Lalo na si Kayne.
Bakit ka pa kasi sumama?
Palagi ko na ‘yang iniisip mula noong makilala namin si Kayne. Palagi siyang kasama sa galaan at gimik ng tropa pero ganito ang ginagawa niya. Minsan lang siya kumuda tulad ng ginawa niya kanina, pero kahit walang salita ay nagagawa niyang inisin ang bawat isa sa amin.
Napapahigpit na lang ako ng hawak sa strap ng bag ko na tangi kong nadala. Lahat ng iba naming gamit ay nasa van. Mga personal na bag lang ang dala namin at ilang extra tulad ng picnic mat ni Jessica at itak ni Alvin. Buti at lahat naman kami ay may gadgets. Maliban na nga pala kay Noel.
Pero walang kuwenta rin ‘yang mga cellphone ngayon. Sobrang layo na siguro namin sa reception tower dahil bahagya nang magka-bar ang network status ng mga sim, at hindi pa magamit miski free data.
Kung bakit ba naman kasi nawala si Mark at ‘yong van, eh.
Teka nga. Si Mark.
Saan kaya siya nagpunta? At bakit hindi niya sinagot nang maayos ‘yong tawag kanina?
Hindi ko rin sila talaga masisi na mainis kay Mark, pero hello? Hindi ba nila kilala si Mark? Seryoso ba sila sa ideyang bigla kaming iniwan ni Mark dito?
Nakakadismaya sila. Hindi ko lubusang maisip kung bakit ganoon ang sinabi nila. Kabobohan naman kung basta kaming iiwan ni Mark, eh hindi naman ‘yon ang tipong nang-iiwan—
Hindi. Hindi pala. Napatunayan ko mismo na kaya niyang iwan ang isang kaibigan.
Matagal na rin kaming magkakilala ni Mark. Sa totoo lang, kaming tatlo ni Catherine ang tingin kong pinakamatagal nang magkasama sa tropa.
Nagsimula kaming tatlo noong lumipat kami ng bahay ng pamilya ko. Bata pa ako noon, mga Grade 1 o 2 siguro. Sina Catherine at Mark ang mga kapitbahay namin noon.
Ano nga ba ang nangyari? Naalala ko pa noong unang beses nila akong kinausap.
***
“O Ryan, bakit nakasilip ka lang d’yan? Sumali ka kung gusto mo,” sabi ni Mama habang naghihiwa ng mga gulay para sa tanghalian.
Tumingin lang ako sa kaniya. Umalis na ako sa may pintuan at lumapit sa mga laruan ko sa lamesa.
“Sumama ka kay Reese para makilala mo naman ‘yong mga kapitbahay.”
“Ayaw ko.” Naupo na lang ako sa sofa.
“Hay nako. Minsan na lang kita payagang lumabas at makipaglaro oh. Dali na. Reese, isama mo nga ‘tong kuya mo!”
***
Mahiyain ako noong bata. Medyo strikto rin kasi sina Mama sa akin dat,i eh. ‘Di tuloy ako sanay makihalubilo sa iba noon. Ngayon naman, ay ewan. Makakarating na yata ako sa ibang bansa nang hindi nagpapaalam.
***
“Ikaw si Ryan, ‘di ba? Ilang taon ka na?”
Hindi ako makatingin nang diretso sa kaniya. Sa batang lalaki na unang lumapit sa akin.
Nakasuot siya ng blue na shirt at dilaw na short habang naka-tsinelas. Mas matangkad din siya kaysa sa akin.
“E-eight. Eight y-years old.”
Kinakabahan ako kaya nautal ako sa pagsasalita.
Bakit ba kasi ako iniwan ni Reese dito? Porke may kilala na siyang iba kaya sila na agad ang sinamahan niya.
“Oy! Nataya na tayong lahat! Magvi-viva sit na!”
Napatingin naman ako sa batang babaeng may dalang Stick-O na tumatakbo papalapit sa amin. Marungis ang mukha niya at marumi rin ang dress niyang kulay pink.
“Saglit lang, eto may bago tayong kalaro, oh,” sagot ng batang lalaki. Napatingin tuloy sa akin ang batang babae.
“Hi! Gusto mong Stick-O?” masiglang bati niya sa akin at ipinakita ang plastic ng durog na Stick-O galing sa bulsa niya pero hindi ako makasagot.
“Siya si Catherine...” Muling nagsalita ang batang lalaki.
“... at ako naman si Mark. Nice meeting you!”
***
Unti-unti ay nakapalagayang loob ko na sila. Si Catherine ang food supplier namin na talaga namang tabachoy noon, at si Mark ang umaaktong kuya kahit magkakasing-edad lang kami.
Sila ang lagi kong kasama. Hindi na ako nahirapang mag-adjust noon dahil sa kanila. Kahit sa school, madalas kami pa rin ang magkakagrupo sa projects at magkakasabay umuwi.
Sumagi naman sa isip ko ang isang beses na gumawa kami ng project sa bahay nina Catherine.
***
“Sige, ingat kayo pauwi!” saad ni Catherine at pinanood kaming maglakad palayo sa bahay nila.
“Grabe, napakagastos naman ng project natin sa Science. Puro na nga tapong tapos gabi pa tayo nakakauwi,” reklamo ko kay Mark habang patuloy sa paglalakad.
“Hayaan mo na. Sigurado namang mataas ang grade natin d’yan, eh. Ang ganda kaya ng gawa natin,” sagot niya.
Nagpatuloy na lang kami sa paglalakad.
“Si Bochok ‘yon ‘di ba? Kasama sina Maher at Russell?” turan ko naman nang matanaw sa malayo ang tatlong kapitbahay namin na mga bully. Mga rebelde kasi sa magulang, kung ano-ano ang mga ginagawang kabulastugan.
“Hayaan mo lang sila. Subukan lang nilang man-trip.” Medyo nabigla naman ako sa seryosong sagot ni Mark. Sabagay, ilang beses na rin kaming pinuntirya ng mga ‘yan. Lalo na ako, kapag natitiyempuhan nila akong mag-isa.
Naunang maglakad si Mark sa akin. Hindi nagtagal ay nakasalubong na namin ang tatlo.
“Uy! Gabi na, ah. Bakit nasa labas pa kayo? Baka makuha kayo ng manunupot ha, ingat mga bading!” bumubungisngis na kantiyaw ni Bochok sa amin. Hindi ‘yon pinansin ni Mark at nilampasan lang sila kaya sumunod na lang ako.
Hindi pa kami nakakalayo sa kanila ay tumigil si Mark at pumulot ng isang plastic. Pagtingin ko ay may laman ‘yong mga tira-tirang pagkain.
“Anong gagawin mo r’yan?” usisa ko.
“Watch and learn,” tugon niya. Nagulat ako nang ibato nya ang plastic sa kinaroroonan nina Bochog, at boom! Sapul sa ulo si Bochog at natapunan din ng pagkain sina Natnat at Ransel.
“Ang galing—” Hindi na ako nakatapos magsalita dahil nakita kong humarap sina Bochog sa amin at galit na galit na tumakbo!
“Takbo, dali!” natatawang wika ni Mark at tinapik na ako upang tumakbo.
“Nadali niyo!” tuwang-tuwa ko ring sabi at nagtawanan kami ni Mark habang kumakaripas pauwi.
***
Nadapa pa ako noong gabing ‘yon kaya napagalitan nina Mama. Pero hindi naman kami inabutan ng tatlo. Hapit ang takbo namin noon at talagang masaya.
Dumating ang high school. Lumipat ng bahay sina Mark, pero s’yempre, hindi kami nagkalimutan. Magkaklase pa rin naman kami kasama si Catherine.
Noong Grade 7...
***
“Oy, hindi ka nagsasabi ha,” bungad ko kay Catherine na galing sa canteen.
“Ng ano?” nagtataka niyang tanong habang ngumunguya ng biscuit.
“Kanino galing ‘to ha? May ka-MU ka na ano?” Sumulpot naman si Mark mula sa likuran ko habang hawak ang love letter na nakita namin sa bag ni Catherine.
“Ha? Kanino ‘yan?”
“Nagmamaang-maangan ka pa ha! Nahuli na namin ‘to sa bag mo! Sinong nagbigay?” ngiting-ngiti kong panunukso sa kaniya.
“Hala, seryoso, hindi ko alam! Baka may naglagay nang hindi ko alam, wala naman ‘yan kanina eh.” Itinatanggi niya man, kita namin ang pamumula ng tenga niya.
“Naku, itinatago mo lang sa’min ‘yang boyfriend mo! Sino ba? Si Arjon? O baka— Oy Aaron! Sa ‘yo ba galing ‘to?” pagbaling naman ni Mark sa kaklase naming si Aaron na naglalakad palabas.
“Napakaano niyo talaga!”
Nagkantiyawan at nagtawanan lang kami habang kumakain ng mga baon namin.
“Pero paglaki kaya natin, sino ang unang mag-aasawa?” bigla kong naitanong sa gitna ng pag-aasaran namin.
“Ay siya, sigurado na! Sino ba ang ngayon pa lang ay may love
life na?” nakangising tugon ni Mark sabay tingin kay Catherine.
“Ewan ko sa inyo! Basta hindi kayo imbitado sa kasal ko!” naaasar namang pahayag ni Catherine.
“‘Di ba sa kasal may ano, ‘yong best man saka ano ‘yong sa babae?” sabi ko.
“Maid of honor?” ani Mark.
“Oo, ‘yon. Pag kinasal tayo ha, tayo-tayo rin ang best man at maid of honor ha,” wika ko.
“Eh, ‘yong bride ata ang pipili ng maid of honor, tapos groom sa best man. Paano kung iba ang piliin ng mga magiging asawa natin?” usisa ni Catherine.
“Wag kayong mag-alala, gagawa tayo ng paraan para maging gano’n,” turan ni Mark at umakbay sa akin.
“Siguraduhin mo, ako ang magiging best man mo. Ikaw rin dapat ang best man ko, ha!” dugtong niya.
“Siyempre naman! Solid ata tayo!”
***
Solid. Akala ko noon solid kami. Akala ko, hanggang paglaki ay kasama ko siya.
Pero dahil lang sa isang pangyayari, nag-iba ang lahat.
Tandang-tanda ko pa ‘yon. Sabado ng gabi, October 4.
***
“Bakit magkasama na naman kayo ni Steve?”
“Nagpasama lang sa akin na magpa-print ng Chapter 3,” sagot ni Mark at naupo sa sofa at hinarap ang laptop nya. Nandito kami ngayon kina Jessica, nakikitambay dahil malapit na ang pasahan ng Chapter 4 ng thesis.
“Bakit hindi niyo ako tinawag? Nandoon lang ako sa may kusina, oh,” nagmamaktol kong tanong.
“Kailangan ka ba? Makakapagpa-print naman kami kahit wala ka, ah.” Napatiim-bagang ako sa tugon niyang ‘yon.
“O sige, ganiyan pala, eh. Hindi mo naman sinabing hindi mo na ako kailangan. Palibhasa mas angat si Steve pagdating sa yaman, kasikatan, sa lahat. ‘Yon lang naman ang habol mo, ‘di ba? Pasikat ka! Magsama kayo!” madiin kong litanya at umalis.
***
Buwisit. Kung bakit ko ba naman kasi sinabi ang mga salitang ‘yon!
Hindi ko nakontrol ang galit ko noon at nakagawa ng bagay na pinagsisihan ko. Binura ko ang thesis ni Mark na naka-save sa akin at hinack ang social media account niya at nag-post ng kung ano-ano na nakasira sa reputasyon niya. Ikinalat ko rin ang sikretong kaming dalawa lang ang nakakaalam: ang pangha-hack niya sa database ng school at pagmamanipula ng grades naming magkakaibigan.
Nagpalipas ako ng inis kinabukasan at hindi nagpakita sa tropa. Kahit kay Catherine ay nagtago ako. Binura ko rin ang mga pagkakalat ko sa account niya pero mukhang marami nang nakabasa.
Napag-isip-isip ko na sobra naman yata ang nasabi at nagawa ko. Nasabi ko lang naman ‘yon dahil mas madalas na silang magkasama ni Steve mula nang maging kaklase namin ito noong Grade 12, at naramdaman kong para bang iniitsa-puwera niya ako, na isa sa mga pinakaayaw ko. Matagal na akong nagkikimkim kaya grabe ang mga ginawa ko.
Pagdating ng sunod na araw sa school, wala si Mark. Nalaman kong na-suspend siya dahil umabot pala sa mga opisiyales ng school ang mga post ko. Nalintikan na talaga.
Makaraan naman ang isang linggo ay nakabalik siya. Lumapit agad ako sa kaniya at humingi ng tawad, pero sa gulat ko ay hindi niya ako pinapansin. Para akong hangin na hindi niya nakikita, at miski paglapit sa akin ay hindi niya magawa.
Pinalampas ko muna ang ilang araw, hanggang sa naging linggo, at buwan.
Kinausap ko siya nang matiyempuhan ko siyang mag-isa.
***
“Sorry.”
Nakabibinging katahimikan ang nangibabaw sa aming dalawa. Hindi naman siya sumasagot at nakatingin lang sa ibang direksyon.
“Alam ko namang sobra ‘yong ginawa ko. Sorry, kasi... nasabi ko lang naman ‘yon kasi naiinggit na ako sa inyo ni Steve. Sanay kasi ako na lagi kang kasama, pero noong dumating si Steve... parang hindi mo na ako kaibigan. Saka, hindi ko alam na wala ka palang back-up noong thesis mo kaya binura ko. Sorry talaga, lalo na sa lahat ng sikreto natin na ibinunyag ko. Ang tanga ko lang talaga noong araw na ‘yon. S-Sorry talaga.”
Mababakas sa boses ko ang kadesperaduhan, pero wala akong pakialam. Ang gusto ko lang ay magkaayos kami.
Hindi pa rin siya sumasagot.
“Hoy.” Malapit na akong maluha dahil hindi pa rin siya nagsasalita.
Sa unang pagkakataon naman ay tumingin siya nang diretso sa akin.
“Tumigil ka na,” seryoso niyang wika.
“Aayusin ko ‘to. A-ako na ang bahala…”
Pagkasabi niya noon ay tumalikod na siya at naglakad palayo sa akin.
***
Pagkatapos noon, naging sibil na ang pakikitungo niya sa akin. Magkakausap lang kami kapag tungkol sa mga project sa school, at kapag kasama naman namin ang tropa, kahit nagtatawanan at nag-aasaran ay hindi kami nagkakaroon ng koneksyon.
Ilang taon na rin kaming ganoon. Hanggang ngayon, may kaunti pa rin akong pag-asa na magkakaayos kami, dahil sa mga huli niyang sinabi na siya na ang mag-aayos.
Kung iisipin, ang babaw, ‘di ba? Ang babaw ng dahilan ko para magalit at ang babaw ng problemang ‘yon para tratuhin niya ako nang ganoon.
Pero wala, eh. Alam ko sa sarili kong napaka-immature namin noon. Pagka-immature na hanggang ngayon ay hindi namin maalis kaya hindi pa rin nagkakaayos. Pero bakit ko nga ba pinipilit?
Si Mark kasi ‘yong nagsilbing kuya, kaklase, bestfriend, tagapagtanggol, kaasaran, kasangga, lahat na para sa akin. Bilang panganay at nag-iisang anak na lalaki, sobrang taas ng naging tingin ko sa kaniya at napalapit talaga ang loob ko. Kaya hindi ko matanggap na dahil sa biglaang galit ko na hindi ko inisip ang gagawin ko, nawala siya. Nasira lahat.
Kahit ganoon, kilala ko pa rin naman si Mark. Alam kong hindi niya magagawa ang sinasabi ni Kayne na pag-iwan sa amin dahil wala naman siyang problema sa iba. Ewan ko ba sa kanila.
“Okay na? Tapos na ang muni-muni?”
Nagulat naman ako nang makita ang kamay na kumakaway sa tapat ng mukha ko. Napalingon ako at nalamang si Catherine ‘yon.
“Ha?” tangi kong nasabi.
“Hatdog! Kanina ka pa kaya tulala habang naglalakad d’yan. Nakalayo na tayo, oh,” aniya at humalukipkip.
“May Stick-O ka?”
Kahit ako ay nagulat sa nasabi kong ‘yon.
“Baki— Ay nako…” reaksyon naman ni Catherine at binigyan ako ng nang-aasar na ngiti.
“Inaalala mo na naman ‘yong away niyo ano? Okay lang ‘yan,” dugtong niya at pabiro pang tinapik ang likod ko.
“Ewan ko sa ‘yo,” natatawa kong turan. Itinuon ko ang tingin ko sa harap. Kulay kahel na ang langit at wala pa rin kaming van na natatanaw.
Napasulyap ako kay Catherine na diretso lang ang tingin sa harapan habang naglalakad. Nakatali ngayon ang itim na buhok niya at kita ko ang mahahaba niyang pilikmata at matangos na ilong.
“Catherine...”
“Ano?”
Napalunok naman ako bago magpatuloy.
“‘Wag na ‘wag mo akong iiwan, ha? Pagkatapos nito...”
“Pagkatapos nito?”
“Ang atat mo naman, eh. Basta pagkatapos nitong trip, may sasabihin ako sa ‘yo.”
“Luh, okay.” Sinubukan man niyang itago, napansin ko pa rin ang palihim niyang pagngiti. Napangiti na lang din ako.
“Ah, guys, payag ba kayong tumigil muna at magpalipas ng gabi dito sa gubat?” Nagsalita na naman ang ‘leader’ naming si Steve.
Teka, seryoso?
“Why? Is the camp still too far?” tanong ni Noel na tinanguan ni Steve.
“Pero hindi ba delikado ‘yon? Hindi naman natin alam kung anong meron dito. Baka may mangyaring masama,” saad naman ni Catherine.
“At saka hello? We don’t even have a tent or something na hihigaan. ‘yong picnic mat pang three persons lang, so sa lupa tayo matutulog, gano’n?” dagdag pa ni Jessica.
“Oo, alam ko naman. Pero hindi ba kayo napapagod? Kaya niyo bang maglakad magdamag?” Napaisip ako sa tugon na ‘yon ni Steve. Tama nga naman, kahit ako ay medyo nanlalambot na ang tuhod.
“So, matutulog talaga tayo rito?” tanong naman ni Kelly.
“Wala na tayong pagpipilian. Kung ayaw ninyo, e ‘di sige, maglakad kayo hanggang mahimatay kayo sa daan.” Napatingin ako nang mariin sa nagsalitang si Kayne. Ayan na naman ang pagiging prangka niya. Akala ba niya wala kaming utak at nararamdaman? Tatadyakan ko ‘to, eh.
“O siya, tara nang maghanap ng pupuwestuhan,” pahayag ni Alvin at nauna na namang lumapit sa may kakahuyan. Kita ko namang nagmamaktol si Jessica pero wala na rin siyang nagawa kundi sumunod.
Ewan ko kung bakit hindi pa kami sa mismong kalsada pumuwesto, pero dahil dito na sila naglatag sa patag na lupa ilang metro ang layo roon, wala akong magagawa. Sabagay, baka masagasaan kami kung may dumaan.
Napapalibutan na ulit kami ng iba’t ibang puno. Nakalatag na ang picnic mat sa lupa.
“Ganito, para hindi na kayo mag-alala, mag-a-assign tayo ng tagabantay. Mula ngayon hanggang sa susunod na tatlong oras, kami muna ni Noel ang gising at matulog na muna lahat. Okay lang ba, Noel?” wika ni Steve na tinanguan naman ni Noel.
“Tapos, ang matutulog sa picnic mat ay ang mga babae, bale ang isa pala ay hindi kasya kaya—”
“Hindi na ako mahihiga.” Sumabat na naman si Kayne.
“O sige. Magpapalitan naman tayo sa pagbabantay, puwede bang sunod kayo sa amin, Alvin at Ryan?” baling naman sa amin ni Steve.
“Sige,” magkasabay pa naming sagot ni Alvin.
Pagkatapos ng iba pang instructions ni Steve ay nagsitulog na kami. Naupo na lang ako sa lupa at sumandal sa isang puno.
Hay, paano ba umabot sa ganito? Ang gulo na ng lahat.
Mabilis na rin akong inantok dahil sa pagod.
•••
Third Person
Lumalalim na ang gabi. Sina Alvin at Ryan na ang kasalukuyang nagbabantay sa grupo. Mahirap makaaninag sa paligid dahil sinag lang ng buwan ang tanglaw nila at nababalot pa ng hamog ang kagubatan.
Nakasandal lang si Ryan sa isang puno at pinipilit labanan ang antok.
“Ry, iihi lang ako, ha. Ikaw na munang bahala,” pakli ni Alvin at lumakad na. Hindi niya alam na hindi na ‘yon narinig ni Ryan dahil tuluyan na itong nakatulog.
Ilang sandali pa ay bumalik na si Alvin sa mga kasamahan.
“Aba, bakit naman tulog ka na? Hoy, Ryan,” reaksyon niya nang makita ang tulog na si Ryan at nilapitan ito.
Akmang gigisingin niya ito nang makarinig siya ng kaluskos mula sa bandang kanan, kung nasaan ang kalsada.
Napatingin siya rito. Sa gitna ng maputing hamog ay unti-unting nabuo ang pigura ng isang taong naglalakad palapit sa kanila.
“S-Sino ka?”
Agad na hiniyawan ni Alvin ang taong ‘yon pero sa halip na sumagot, nagpatuloy lang ito sa paglalakad hanggang bumungad na nang tuluyan kay Alvin ang itsura nito.
Isang taong nakaitim na coat, itim na sumbrero, face mask, at may dala-dalang itak sa kaliwang kamay.
“H-Hoy gago, wag kang l-lalapit!” Tila nagising naman ang buong kaisipan ni Alvin sa nakita. Unti-unti siyang napaatras hanggang sa matalisod siya kay Ryan.
“Ano bang—” sambit ng pupungas-pungas na si Ryan pero naputol siya ng malakas na sigaw ni Alvin na nagmamadaling tumalilis palayo.
Nanlaki naman ang mata niya nang masilayan ang isang taong nakataas ang itak at akmang tatagain siya.
“Anong—” Mabilis siyang gumulong palayo nang akmang tatagain na siya ng taong ‘yon. Agad siyang tumayo at hindi na nag-aksaya ng panahon. Gigisingin niya ang mga kasama.
“Hoy! Gumising kayo! Papatayin niya tayo!”
•••