Chapter 1: Summer
“YAY!” Tamad na tamad akong nag-inat ng katawan, gumulong-gulong saka bumangon sa kama.
Gulo-gulo pa ang buhok ko ng bumaba ako sa hagdan at nagtungo sa kusina. Nagugutom na kasi ako kaya mamaya na ako maliligo.
Natawa ako ng mapaigtad si Mama ng makita ako. Napahawak pa siya sa dibdib at nabitiwan ang sandok.
“Ano ba 'yang hitsura mo, Beia? Naligo ka man lang sana at nagsuklay bago bumaba.”
“Nagugutom na po ako,” umupo ako sa isang silya sa harap niya at nagpaawa. “sobra.”
“Dalaga ka na anak, dapat marunong ka nang mag-ayos.”
Ayan na naman, magsisimula na naman siyang mangaral. Sasabihin na naman niyan walang magkakagusto sa akin kapag mukha akong bruha kaya dapat marunong akong mag-ayos.
“Mama, dito lang naman ako sa bahay so bakit kailangan pa mag-ayos? Wala naman makakakita sa akin dito kundi tayo-tayo lang.”
“Anak, hindi naman sa ganoon,” aniya habang naghahalo sa kaserola, “ang sa akin lang, dalaga ka na. Paano 'yan, pagmukha kang bruha walang magkakagusto sa'yo.”
Oh, di ba? Napairap ako sa kawalan.
“E ano naman po,” yumuko ako sa mesa, ginawa kong unan ang mga braso ko saka patagilid na humarap sa kaniya. “Gusto ko kapag may nagkagusto sa akin, lahat gugustuhin niya. My beauty, my flaws, my insecurities, my mistakes and most especially my family.”
“Nagda-dramahan na naman kayong mag-ina diyan e kaaga-aga,”
Agad akong tumayo ng makita ko ang papasok na si Papa sa kusina. Nakabihis na siya, handa ng pumasok sa trabaho. “Papa, good morning!” I kissed him on the cheeks.
“How about me, bunso?”
Mabilis akong lumapit din kay Kuya Jed ganoon din sa kasunod niyang si Kuya Jared. They’re twins.
“Good morning to my handsome and makisig na mga Kuya!” kumabit ako sa braso ni Kuya Jared kaya para akong unggoy na buhat-buhat niya hanggang sa mailagak niya ako sa kaninang upuan na inukopa ko.
“Mama, ito talagang pangit na 'to ang tanda-tanda na gusto pa lagi binubuhat.” Reklamo niya.
I rolled my eyes at magsasalita sana nang maunahan ako ni Mama. “Hayaan niyo na. Bini-baby niyo kasi,”
“Nagpapa-baby e,” saad ni Kuya Jed.
Lumapit si Papa kay Mama saka yumakap sa likuran nito at naglalambing na bumubulong. Napairap ako. Ano ba 'yan! Nakaka-inggit sila.
Sana makahanap din ako ng ganyang lalaki. Ayoko ng katulad ni Kuya Jed, babaero 'yan tapos si Kuya Jared naman ewan, baka lalaki ang gusto, wala kasi akong nalalaman na babae niyan.
Niloloko ko nga minsan pero binabatukan lang ako.
“Ma, kakain ba tayo o maglalambingan na lang kayo?” mayamaya ay hindi na mapigilang sabat ni Kuya Jed.
Panira ng moment. E gustong-gusto kong pinapanuod silang ganoon e.
Mabilis na kumalas si Papa saka umupo sa kabisera ng mesa. Si Mama naman ay naghain na, tumayo ako para tulungan siya. Kumuha ako ng mga kubyertos na gagamitin namin. Kumuha din ako ng tubig sa ref.
“Wow! Ang sipag nang bunso natin ngayon, ah?” puna ni Papa.
Agad na sumalungat si Kuya Jed. “May hihilingin 'yan panigurado,”
Nakanguso ko siyang sinamaan ng tingin. “E ano bang pakialam mo? Summer vacation na namin, palibhasa kayong matatanda na sa July pa.”
“Jared 'bro, matanda ka na daw.” Natatawang ani Kuya Jed na abala sa paghihimay ng gulay sa plato niya.
Nakatanggap siya ng mainit-init na sapak mula sa katabi. “Manahimik ka na lang, pwede?”
Gaganti sana si Kuya Jed nang magsalita si Mama. “Ano ba kayo, nasa harap kayo ng pagkain!”
Para tuloy kaming maamong tupa na tahimik na kumain. Nakakatakot siya magalit, promise. Baka mag-hulk na naman 'yan, sa labas kami lahat pupulutin.
Pagtapos kumain saka ko ulit kinausap si Mama. Nasa taas na sina Kuya tapos si Papa nasa trabaho na.
Kasalukuyan pa ring nasa kusina kami. Nagliligpit ng pinagkainan.
“Ma,”
“Ano?”
“Gusto ko magbakasyon kay Lola.”
Sa probinsiya iyon. Gustong-gusto ko doon dahil sa green na paligid dahil sa mga damo at pananim. Saka masarap ang hangin kahit walang aircon, malamig.
Saka iyong bahay ni Lola, parang panahon pa ng kastila pero matibay pa naman saka malinis at maayos.
Pag doon ako nagbabakasyon naroon din ang mga pinsan ko sa father side. Taga roon kasi si Papa.
“Ngayong summer?” tanong niya habang abala na sa paghuhugas ng mga pinggan.
Inikot-ikot ko ang dulo ng buhok ko sa daliri, “Sana, kung papayag ka.”
Nagpunas siya ng kamay sa suot na apron saka humarap sa akin. “E bakit hindi ka nagsabi sa Papa mo?”
“Sasabihin lang nu'n magsabi ako sa'yo kaya sa'yo na lang ako magpapaalam,”
Lagi namang ganoon e, pag magpapaalam ako kay Papa sasabihin ‘bahala ka' pero kasunod no'n magsabi kay Mama. Ang gulo, ako daw bahala pero magsabi kay Mama.
Napapakamot na lang tuloy ako sa noo.
“Kailan mo ba balak?” tanong niya saka muling humarap sa lababo.
Tumingala ako sa kisame ng kusina saka nag-isip. Nagtext kasi sa akin iyong isa kong pinsan naroon na daw sila lahat ako na lang ang kulang.
Bale anim sila Papa na magkakapatid at kaming magpi-pinsan halos nasa labing lima kami pero siyam lamang na nagbabakasyon kina Lola dahil nga halos magkakalapit lang ang edad namin at yung iba ay mga bata pa.
At doon napagkakasunduan na magbakasyon tuwing summer.
The oldest in our cousins is Grade twelve. And kasabay ng Junior High ang summer vacation nila kaya nakakasama sa amin.
“As soon as possible?” patanong na sagot ko kay Mama.
Nalukot ang mukha niya dahil sa sagot ko. “Kailan nga? Tatamaan ka sa akin,”
“Bukas!” mabilis na sagot ko.
“Bukas agad? Handa na ba ang mga gamit mo?”
“Sabi mo sumagot ng maayos, e di bukas po. Agad-agad!”
Inirapan niya ako. “Ano pang hinihintay mo? Aba'y asikasuhin mo na ang gamit na dadalhin mo, Hija. Alangan ako pa?”
Mabilis akong tumayo saka nagtatakbong lumabas. “Sabi ko nga po,”
Nasalubong ko pa ang pababang kambal sa hagdan.
“Dahan-dahan!” sigaw ni Kuya Jared.
Kinawayan ko lang sila saka mabilis na pumasok sa silid ko na malapit lamang sa itaas ng hagdan.
Mabilis akong nag-empake ng mga damit. Marami akong inilabas sa closet dahil dalawang buwan akong magba-bakasyon sa probinsiya nila Papa.
Kinabukasan maaga akong nagising at nag-ayos. Sabi ni Papa kagabi ihahatid raw niya ako sa sakayan papunta sa probinsiya.
Actually, sasakay ako sa bus patungo sa pantalan tapos sasakay ng barko para makarating sa probinsiya ng Marinduque. Ngayon lang ako magbi-biyahe mag-isa, noon kasi inihahatid ako ni Papa hanggang kina Lola kaya medyo hindi ko alam ang sakayan pero ngayon ihahatid lang ako sa sakayan para daw matuto ako.
Bago sumakay sa kotse ni Papa ay niyakap muna ako ni Mama saka binilinan. Ganoon din sina Kuya.
“Mag-iingat ka doon, Beia. Tanga ka pa naman.” pang-aasar ni Kuya Jed.
Ito talagang si Kuya Jed minsan sarap saksakin ang ngala-ngala. Bastos ang ugali, e.
“Ingat ka, bunso. Pag may nagkagusto sa'yo doon sabihin mo agad sa akin.” Malambing na bilin ni Kuya Jared habang hinahaplos ang buhok ko.
Nakanguso akong kumalas sa yakap niya. “Ayoko sa probinsiyano,”
“Bilisan mo na diyan Beia, maiiwan ka ng bus!” sigaw ni Papa mula sa driver seat.
I bid goodbye to Mama and sa mga Kuya ko saka sumakay na sa kotse.
Kalahating oras ang ginugol namin sa biyahe bago kami nakarating sa bus station. Diretso na raw sa Marinduque iyon.
Magpapara na lang daw ako pagdating ng bayan ng Santa Cruz, sabi ni Papa.
Si Papa ang bumili ng ticket ko saka ako pinasakay sa bus dahil aalis na raw. Umupo ako sa bandang hulihan sa tabi ng bintana. Kumaway pa ako sa kaniya bago tuluyang umandar ang bus.
Tatlong oras na biyahe nakarating na sa pier at sumakay sa barkong patungo sa Marinduque. Dalawang oras na biyahe sa barko, dagat, bumaba ang bus sa sasakyang pandagat at muling nagbiyahe ng dalawa pang oras.
Nang makita kong may mga palengke at maraming tao na sa dinadaanan. Nagtanong ako sa katabi ko.
“Santa Cruz na po ito?”
“Ah, oo ineng. Bababa ka?” sagot ng babaeng ale habang hinahawakan na ang bayong na dala.
Tumango ako, “opo.”
“Sa palengke hihinto itong bus para sa mga bababa. Doon ka na bumaba,”
“Salamat po.” Hinawakan ko na rin ang maletang dala ko.
Mayamaya ay tumigil na ang bus.
“Baba na, ineng.”
“Salamat po, Manang.”
Bumaba ako hila-hila ang maleta ko at nakasakbit ang maliit na bag pack sa likod ko. Nakalagay doon ang ilang gadgets ko at personal needs.
Maraming nakaparadang tricycle at jeep. Napakamot ako sa ulo ko. Hindi ko alam kung ano ang sasakyan patungo sa Barangay Tagum.
Hinugot ko ang cell phone sa bag saka ida-dial sana ang numero ni Papa ng tumunog iyon sa text.
Si Kuya Jared.
'Kumusta?’
Nakanguso akong nagreply. ‘Hindi ko alam sa'n sasakay, Kuya.’
‘Nasa Marinduque ka na? Magpasundo ka na lang sa mga pinsan mo,'
E hapon na. Saka nakakahiya naman,
‘Magtatanong na lang siguro ako dito, Kuya'
‘Sigurado ka? Patatawagan ko kay Tito Dan si Lola at ng maipasundo ka.’
‘Wag na, Kuya. Nasaan ka pala?’
'Nasa DE pa ako, dito ako dumiretso kasama si Jed. May meeting kami.’
Trainee kasi si Kuya Jared at Jed sa Del Mar Entertainment. Ewan kung anong naisipan nila at nagtrainee doon. Ang layo naman sa linuha nilang kurso.
Naglakas-loob akong lumapit sa isang driver ng tricycle at nagtanong.
“Magandang hapon po,”
“Ay, maganda ka pa sa hapon Ineng. Masakay ka baga?”
“Magtatanong po, saan po ang sakayan patungo sa Tagum?”
Nagkamot sa baba si Kuyang driver saka lumingon sa paradahan ng mga jeep. At lumingon sa isang driver din na naglalakad, tinawag niya.
“Pareng Aldo, nadiyan pa 'yung biyaheng Tagum?”
“Bakit? Paalis na wari.”
“May masakay pa yata,” nilingon niya ako. “Kung gapahatid ka naman, Ineng, sa tricycle ay sobrang layo naman saka baka singilin ka ng yanung mahal. Saan ka pala sa Tagum mapunta?”
“Kay Lola Eulojiah Quinto po,”
“Apo ka ni Kang Liah?”
“Opo,” sagot ko.
“Ay hala, ahatid ta ga? Kaya laang ay medyo may kamahalan,” suhestiyon ni Manong driver.
“Kahit sa jeep na lang po.” Kiming sabi ko.
“Pareng Aldo, masakay daw ari ay, si Ineng, ari pala ay papunta kay Kang Liah. Galing pa ata aring Maynila ay o.”
Lumapit iyong tinawag na Aldo. “Hala, parine Ineng.”
Iginiya niya ako pasakay sa isang jeep na punong-puno na.
Pinasakay niya ako sa jeep saka inilagay sa gitna ang maleta ko.
And after a few more minutes, umandar na ang jeep at bumiyahe na.